بزرگنمايي:

پیام مازند- روند نزولی آمار ازدواج بین جوانان استان مازندران از سال 87 تا امسال نکته ای مهم است که به گفته کارشناسان خانواده و آسیب شناسان اجتماعی نباید ساده از کنار آن رد شد.
بر اساس گزارش سالیانه ثبت احوال استان مازندران، آمار ازدواج پس از رشد 8 درصدی از گذر سال 86 به 87 ، همواره روند نزولی را در پیش گرفته است.
به استناد همین آمار؛ در سال 1387 آمار ازدواج در استان مازندران 39 هزار و 70 مورد بود که در سال 96 به 25 هزار و 623 مورد رسیده است که کاهش 38 درصدی را نشان می دهد.
طی 9 سال گذشته همه ساله آمار ازدواج در مازندران سیر نزولی داشته به طوری که در سال 88 حدود 36 هزار ازدواج، سال 90 تعداد 34 هزار مورد و سال 91 تعداد 32 هزار مورد ثبت شد و این روال نزولی همچنان ادامه دارد.
کاهش سالانه آمار ازدواج در کنار افزایش سالانه جمعیت جوان سبب شده است تا آمار جوانان بالای 20 سال ازدواج نکرده برابر گزارش سازمان مدیریت و برنامه ریزی مازندران به حدود 365 هزار نفر برسد که از این تعداد حدود 230 هزار نفر مرد هستند.
ازدواج در سنین و مقطع زمانی مناسب و توصیه شده جدا از پیوندی زیبا و شاد میان دو جوان و خانواده تبعات و اثرات مثبت اجتماعی زیادی در جامعه دارد که تولید نسل سالم و به دنبال آن پیشگیری از پیری جامعه در آینده از مهم ترین آنهاست.
اگر چه سن مشخصی برای ازدواج و امار مشخصی از تعداد جوانان مجرد در شرف ازدواج در استان مازندران وجود ندارد یا به دست آوردن آن در سیستم اداری مانند پشت سر گذاشتن هفت خوان رستم است، اما به استناد آمار کشوری حدود 16 درصد از جمعیت کشور مجردند که اگر این آمار را به مازندران هم تعمیم دهیم بیش از نیم میلیون از جمعیت سه و 300 هزار نفری استان مجرد و در سنین ازدواجند.
با این وجود، نرخ نزولی ازدواج طی 10 سال اخیر نشان می دهد رغبتی در جوانان استان برای تشکیل زندگی مشترک وجود ندارد و هر سال بر تعداد پسران و دخترانی که سن مفید ازدواج را پشت سر می گذارند، اضافه می شود.
** بلوغ اقتصادی
طیبه محمدی مشاور مسائل خانواده در باره بی رغبتی جوانان به ازدواج گفت: ادامه روند کاهش نرخ ازدواج که می تواند منشا بسیاری از آسیب ها و نگرانی ها در جامعه شود، دلایل مختلفی دارد که از دامنه آنها از اقتصاد تا فرهنگ گسترده است.
وی افزود: نکته ای که در بررسی این موضوع لازم به توجه است این است که بین بی رغبتی و تاخیر در امر ازدواج جوانان و تاخیر به دلیل نبود شرایط، تفاوت وجود دارد که این مساله بین عوامل فرهنگی و اقتصادی ماجرا تمایز ایجاد می کند.
این کارشناس توضیح داد: منظور این است که باید دید آیا واقعا بی رغبتی در ازدواج وجود دارد و یا جوانان مایل به تشکیل زندگی مشترک هستند اما به دلیل نداشتن شرایط ازدواج از این امر سر باز می زنند که این به مسائل اقتصادی بر می گردد.
وی افزود: بدون شک مسائل اقتصادی و ترس جوانان از قبول مسئولیت اقتصادی یک خانواده، سخت تر از مسئولیت اجتماعی آن است چون در شرایط اقتصادی جامعه امروز جوانان به سختی از عهده مخارج خود بر می آیند.
وی دغدغه مسکن را یکی از مهم ترین فاکتورهای اقتصادی برشمرد و گفت: اگر به این معضل، نبود شغل برای جوانات را هم بیفزاییم بسته کامل اقتصادی برای ممانعت از اقدام جوانان و رغبت به ازدواج می شود.
این کارشناس به تشریفات دامنگیر جوانان در ازدواج نیز اشاره کرد و افزود: خانواده‌ها باید مباحث چشم و هم چشمی را از جوانان خود دور کنند و اصل زندگی را فدای دکور زندگی نکنند چرا که به این ترتیب فرصت جوانی، پاکدامنی و سالم زندگی کردن را از جوانان می‌گیرند.
محمدی گفت: باید ازدواج آسان را تبلیغ کرد و به جوانان آموخت نیازی نیست زندگی با نمره 20 و داشتن تمام امکانات در آغاز زندگی شروع کنند.
** ضعف باور به ازدواج
این کارشناس با اشاره به افزایش آمار طلاق در جامعه گفت: اصل مهم مورد توجه در تلاش برای تشویق جوانان به ازدواج تحکیم خانواده و فراهم آوری اصول مربوط به آن و الزامات آن از قبل است.
محمدی ترس از طلاق را یکی از مهم ترین مسائل فرهنگی دخیل در بی رغبتی و عدم تمایل جوانان به ازدواج عنوان کرد و گفت: افزایش نرخ شکست جوانان در زندگی مشترک به دلایل مختلف جوانان را به این باور می رساند که ازدواج آنان نیز درصد بالایی تزلزل خواهد داشت و با توجه به شرایط مهریه و تعهدات مالی بسیاری از پسران ازدواج را ریسکی بزرگ تلقی کرده و ترجیح می دهند خود را زیر بار چنین استرسی نبرند.
این مشاور خانواده راه حل تغییر این باور و رفع این استرس را در فراگیری مهارت های زندگی و مشاوره قبل از ازدواج عنوان کرد و گفت: آموزش مهارت مدیریت روابط خانواده، فرزندپروری و مهارت های مربوط به اقتصاد خانواده می تواند تحکیم و تعالی خانواده را تاحدودی تضمین کند.
** دست انداز معاشرت های غلط
فرهاد کیانی پژوهشگر و کارشناس آسیب شناسی اجتماعی اما با نگاهی متفاوت از مسائل اقتصادی گفت: بسیاری از محققین و کارشناسان جامعه شناسی مسائل و مشکلات اقتصادی را از دلایل اصلی کاهش ازدواج اعلام می کنند، اما علت اصلی در نظام باورها و نگرش های فرد نهفته است.
وی افزود: اگر اقتصاد را مشکل اصلی ازدواج فرض کنیم ، همه کسانی که جزو طبقه مرفه جامعه هستند و هیچ مشکل اقتصادی ندارند باید تشکیل خانواده دهند در حالی که بررسی ها نشان می دهد که بحران ازدواج شامل حال این گروه از جامعه نیز می شود.
کیانی ادامه داد: برعکس این موضوع نیز حاکم است؛ یعنی با وجود اینکه در طبقات پایین جامعه مشکل اقتصادی وجود دارد اما بسیاری از جوان های این قشر از جامعه با وجود این مشکلات تشکیل خانواده می دهند، بنابراین اقتصاد در امر ازدواج مهم است اما تنها عامل بازدارنده اصلی نیست.
این پژوهشگر اجتماعی به پدیده ای به نام " ازدواج های سفید " یا زندگی مشترک خارج از قواعد شرع و سنت نیز اشاره کرد و افزود: بر اساس شواهد موجود در جامعه از جمله پرونده های درگیری ها و اختلافات در دادگاه های خانواده، این پدیده در حال افزایش است و براساس پژوهش های انجام شده، افزایش آمار ازدواج های سفید به دلیل مسائل فرهنگی است و مشکلات اقتصادی در افزایش آن تاثیرگذار نیست.
به گفته کیانی، هم اکنون معاشرت‌های خارج از قانون و دوستی با جنس مخالف ارزان، آسان، فراوان و در مقابل آن تشکیل خانواده سخت، گران و دشوار است.
وی تاکید کرد: معاشرت‌های غلط با جنس مخالف باعث شده است که زمینه ازدواج بین جوانان کاسته شده و هجوم ماهواره‌ها، سایت‌ها و فضای مجازی، کمبود الگوی آسان ازدواج و به نوعی بیراهه رفتن در مسیرهای خوشبختی از دیگر علل کاهش تمایل به ازدواج در بین جوانان است.
او همچنین به شرایط اقتصادی در استان مازندران اشاره کرد و گفت: بر اساس آمارها استان مازندران یکی از استان های برخوردار از نظر اقتصادی و جزو رتبه های نخست در پس انداز و سرمایه داری در میان دیگر استان هاست اما همچنان شاهد کاهش تن دادن جوانان به ازدواج در این استان هستیم.
به گفته کیانی، دغدغه اقتصادی در میان جوانان مازندرانی به نظر آخرین سرعتگیر در امر ازدواج محسوب می شود و وجود جوانان مجرد دهه هفتادی ، دهه شصتی و حتی دهه پنجاهی، فرضیه دخالت تنهای عوامل اقتصادی را کمرنگ می کند.
به بیان این کارشناس، زندگی تجملی و تن ندادن جوانان به مسئولیت این نوع زندگی، راحت تر شدن زندگی بدون قوانین، کمرنگی سنت ها و باورها در نسل جوان و نزدیکی مازندران به پایتخت کشور و تاثیر پذیری از زندگی به اصطلاح مدرن عوامل مهم تری نسبت به دلایل اقتصادی هستند.
وی همچنین تزریق نگاه تفریح گونه به زندگی و احساس آزادی در مجردی را از دیگر عواملی دانست که امروز ازدواج در میان جوانان مازندران و دیگر جوانان کشور را محدود می کند.
این کارشناس تاکید کرد: برای توقف نرخ نزولی ازدواج، دستگاههای فرهنگی ، نهادهای مدیریتی و مسئولان جامعه و خانواده ها باید پای کار آمده تا علاوه بر ترویج ازدواج آسان و تشویق به روابط سالم و اطلاع رسانی از آسیب های اجتماعی جامعه مجرد با سن ازدواج بالا، مسائل و دغدغه های اقتصادی جوانان را هم تا حدودی رفع کنند تا رغبت برای ازدواج افزایش یابد.
** پیری جمعیت
این پژوهشگر اجتماعی گفت: یکی از مهم ترین عوارض زندگی‌ مجردی، کاهش نرخ تولد و همچنین حرکت به سوی پیری جامعه است.
وی همچنین با اشاره به کاهش آمار تشکیل خانواده با انتخاب زندگی مجردی افزود: از عوارض دیگر این سبک از زندگی مشکلات اخلاقی و روابط غیز منطقی زن و مرد است.
این کارشناس ادامه داد: متاسفانه دلایل تجرد و ترس از ادواج در میان جوانان به دو گروه تقسیم می‌شود؛دلایل محیطی مانند بیکاری، گرانی و کمبود مسکن و دلایل رفتاری که شامل مشکل همسر گزینی، ضعف مهارت‌های گزینش مناسب و ترس از مسئولیت و وحشت درمورد از دست دادن دوران تجرد و آزادی‌های ویژه این دوران.
کیانی نسبت به پیر شدن جمعیت استان مازندران هشدار داد و افزود: نمی توان از کنار این موضوع ساده گذشت و باید مسئولان و مدیران جامعه چاره ای بیاندیشند.