بزرگنمايي:

پیام مازند - نوشهر- سیزده بدر یا جشن بدرقه نوروز به عنوان رسوم مشترکی که از گذشته های دور تاکنون در میان اقوام ایرانی متداول بوده است و مردم دیار سرزمین کهن مازندران به پاسداشت این سنت دیرینه به طبیعت پناه آورده و خاطرات شیرینی را در تقویم عمرشان به ثبت می رسانند.
به گزارش ایرنا ، با وجود آنکه خیلی از آداب و رسوم نوروز باستانی با گذر زمان فراموش شد و مسکوت مانده ولی روز طبیعت این میراث معنوی برجای مانده کماکان در میان خانواده های ایرانی بویژه مردم مازندران پویا و خودنمایی می کند و مردم این دیار در چنین روزی جشن می گیرند و باید مدعی شد جشن گرفتن در این روز در دامان طبیعت در حقیقت اختتامیه پایان تعطیلات نوروزی است .
خانواده های مازنی هرآنچه که در این روز به خاطر دارند مانند تهیه غذای گرم ، شیرینی ، آجیل باقی مانده و نیز خوردنی های سفره هفت سین را با خود برداشته و به دامان صحرا و طبیعت می روند ضمن آنکه سبزه هفت سین نیز با خود برده و به آب روان می سپارند.
بنا به اعتقاد مردم این دیار، جشن بدرقه نوروزی فرصت خوبی برای آشتی با طبیعت ، در کنارهم بودن خانواده ها است و بر این باورند که سپری کردن یک روز در دامان طبیعت و دیدن شگفتی ها و زیبای ها نشانه پی بردن به عظمت خالق هستی است.
مدیرموزه مردم شناسی رامسر در این باره می گوید : یکی از علت های پویایی روز طبیعت از دیرباز تاکنون در جای جای کشو مانند مازندران و غرب این استان مرسوم است ، حضور مردم در دامان طبیعت می باشد .
عیسی خاتمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود :‌ سفره هفت سین در چنین روزی برچیده می شود و دید و بازدیدهای برای خانواده ها عادی تلقی می شود و مهم ترین پیام آن اشاعه تفکر شاد زیستن در کنار خانواده ها است .
وی اظهارداشت : به روایت تاریخ ، شیوه زندگی مرسوم آن زمان به شکلی بود که مردان به دلیل حجم کار بیرون از خانه، زمان زیادی در کنار خانواده ها سپری نمی کردند و سیزده بدر بهانه ای برای حضورشان در کنارخانواده محسوب می شد ، به تعبیری مردهای خانه یک روز از سال فارغ از هرگونه مشغله کاری در کنار خانواده ها به طبیعت می رفتند
مدیر موزه مردم شناسی رامسر گفت : با مطالعه کتابی که مولف آن "ژوزف ارتور کنت دو گو بینو " سفیر فرانسه در ایران بوده و سفری که به شمال ایران داشت در خاطراتش نوشته که خانواده های شمالی در این روز به طبیعت و دشت ها می روند ، دختران و پسران در کنار هم شادی می کنند.
خاتمی با اشاره به آنکه زمان تالیف این کتاب مربوط به یک قرن گذشته است ،‌ افزود : این کتاب در حقیقت از زبان " دو گو بینو " امده است به نحوی که در آن زمان " خانواده های مذهبی هم به تساهل و تسامع دختران را قدری آزاد می گذاشتند و اجازه می دادند ضمن شادی آفرینی در کنارهم حتی هم صحبت نیز شوند .
وی گفت : مهم ترین پیام این کتاب و کارکردهای روزطبیعت زیبایی های آن بود به عبارتی فرصتی برای همسرگزینی و بستری برای آشنایی دختران و پسران به شمار می آمد و کارکردهای روزطبیعت هم بر این اساس زیبایی های آن بود به عبارتی فرصتی برای همسرگزینی و بستری برای آشنایی دختران و پسران به شمار می آمد .
مدیر موزه مردم شناسی رامسر صرف کردن غذاهای خورشتی نظیر "هلواب ، " ترش تره " ، " دبیج " و سبزه انداختن در آب رودها از دیگرآداب و رسوم روز طبیعت معرفی کرد و گفت که آب نشانه و نماد
حرکت ، زندگی و روشنایی است و از طرفی منشاء حیات و تدام دهنده به زندگی است .
** سبزه گره زدن دختران دم بخت
خاتمی با بیان اینکه دختران دم بخت در این روز مقید بودند چند شاخه از سبزه را با امید باز شدن بختشان گره بزنند افزود : دختران مجرد با نیت اینکه " تا گره این بار باز نشده " " بخت من هم باز شود" این کار را انجام می دادند و سبزه را به اب می انداختند .
وی اظهارداشت : دختران با امید تشکیل خانواده و بخت خوب این کار را انجام می دادند و پسران نیز در این میان با دیده تمسخر این رفتارها را به شوخی و خنده می گذراندند و به شوخی می گفتند "کار از سبزه گذشته است و باید درخت گره بزنی".
به گفته او ، گره زدن سبزه در حقیقت نماد ، "گره خوردن" با کسی ، تشکیل زندگی نوین و عقد کردن که همان معنی گره زندن را می دهد رسم بود که این روزها کمرنگ تر شده است
** آرزوهای جدید در روز سیزده بدر
مدیرموزه مردم شناسی رامسر ، انداختن هفت سنگ و به نیت براورده شدن هفت آرزو به آب از دیگر آئین های روز طبیعت معرفی کرد و گفت : این کار به معنای امید بود و انداختن سنگ به آب نیز نماد حیات و زندگی محسوب می شد.
خاتمی ادامه داد :عده ای هم معتقد بودند که 13 سنگ به آب بیندازند و شمار دیگر نیز حدود 11 ماه و نیم در انتظار می نشستند تا این آرزوهای آنان برآورده شود.
وی گفت که آرزوهای آن زمان در روز طبیعت از جمله افزایش محصول ، به سلامت زاییدن گاو ها ، ازدواج دختران و پسران و نیز صاحب فرزند شدن بود که قابل قیاس با خواسته ها و آرزوهای امروزی نیست .
** بازی های و سرگرمی های رایج در سیزده بدر
خاتمی، " پنج تا کِ " و "یه قل دو قل " را جزو بازی های سرگرم کننده روز طبیعت برشمرد و گفت که با پنج سنگ کوچک از سوی بانوان و دختران انجام می شد.
وی توضیخ داد : این بازی از هفت لاشه سنگ و یک توپ پشمی چند لا تشکیل شده بود که توپ را به سمت سنگ ها پرت می کردند و گروه بازنده باید ، برندگان بازی را مسافتی 8 تا 10 روی کول خود سواریو جایزه پولی در میان نبود.
خاتمی ، تب کاج را جزو یکی دیگر از بازی های رایج آن زمان معرفی کرد و افزود : چوبی به قطر پنج سانتی متر بوده به نحوی که چوب دستی را بسوی آن پرت می کردند این بازی به شکل دو گروه انجام می گرفت.
سرپرست گروه موسیقی مازرون و فعال فرهنگی در شهرستان نور نیزگفت : با نگاهی به آئین ها و آداب دیده می شود که روز سال تحویل و سیزده بدر به عنوان محوریت اصلی نوروز شناخته شده که هیچگاه به باد فراموشی سپرده نشده است.
رضا دیوسالار افزود : این روزها یادگاری است که در فرهنگ اساطیری ثبت شده است و جزو رسومی بوده که مردم از نخستین ساعات روز از خانه هایشان به بیرون آمده و به دامان طبیعت در کنار رودخانه ها ، چشمه سارها ، جنگل و جلگه می روند.
وی اظهارداشت : بردن سبزه و انداختن آن در کنار و یا داخل رودخانه ها از سوی دختران و پسران دم بخت از باورهای دیگری بوده که همچنان برخی از خانواده های مازنی در روز طبیعت به آن پایبند هستند و این به معنای آن که با چنین اعمالی بخت آن ها باز شود.
وی اظهارداشت : نکته دیگر آن پس از انداختن سبزه به داخل آب اشعار 'آی سبزه سبزه ، بهارسبزه سبزه ، سیزده روز بیه تی نومزه ' از سوی خانواده ها سروده می شد تا گره بخت این جوانان دم بخت باز شود و دعایی نیز به شکرانه تجدید حیات طبیعت خوانده می شود.
این فعال فرهنگی می گوید جشن آب یکی دیگر از عادات و باورهایی است که در میان خانواده های این استان همچنان وجود دارد و این نیز به خاطرتجدید حیات طبیعت و شکوفه زدن درختان چنین جشنی را برگزار می کردند.
دیوسالار، درست کردن آش با انواع سبزیجات و انجام برخی از بازی های بومی و محلی در روز طبیعت از دیگر عادات و آئین هایی دانست که همچنان در میان بعضی از خانواده های مازنی پابرجا و فراموش نشده است.
9922/ 7078/1654