بزرگنمايي:

پیام مازند - ساری - سرانجام پس از ماهها دلخوری و گله مندی متقابل هنرمندان و مسئولان فرهنگی و هنری مازندران نوبت به نشست رو در روی دو طرف رسید تا انتقادات و درد دلهایشان را روی دایره بریزند و به قول معروف حسابی از فضای هنری استان " گردگیری " کنند.
به گزارش خبرنگار ایرنا ، این نشست چند ساعته با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی ، رییس حوزه هنری و رییس بسیج هنرمندان مازندران با جمعی از اهالی فرهنگ و هنر در سالن سلمان هراتی ساری برگزار شد ، نشستی که در همان آغاز چالشی شد تا دو طرف متوجه شوند بخشی زیادی از گله مندی ها و انتقادات ناشی از سوء تفاهم برخاسته از نبود نشست های مشترک و رو در رو بوده است.
نشست با عنوان " دیدار صمیمی و پرسش و پاسخ هنرمندان با مدیران فرهنگی استان " برگزار شد و بهانه آن هم چالش های چند ماه اخیر در امور مدیریتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که بر خلاف تصور اولیه ، مورد استقبال فعالان حوزه های مختلف فرهنگ و هنر استان قرار گرفت و چنان داغ شد که به جای 2 ساعت ، بیشتر از چهار ساعت به طول انجامید.
** آغاز پرحاشیه
آنچه که در همان ابتدا نشست را به سمت چالشی شدن سوق داد ، تاخیر حدود یک ساعته آغاز جلسه بود که به آن تجلیل و تقدیر از 30 چهره فعال هنری عضو بسیج هنرمندان اضافه شد ، موضوعی که با انتقاد حاضران رو به رو شد و خواستار اصلاح رویه در نشست های بعدی شدند.
حمیدرضا هراسانی رئیس سازمان بسیج هنرمندان مازندران، محمود شالویی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران و سینا دلشادی رئیس حوزه هنری مازندران سه مسئولی بودند که به عنوان سخنرانان اصلی نشست در جلسه حضور داشتند و پس از مراسم تقدیر و چند بخش جانبی از جمله شعرخوانی دو شاعر مازندرانی و اجرای موسیقی توسط دو خواننده پاپ استان ، برای پاسخ به پرسش ها در جایگاه حاضر شدند.
حاشیه بعدی که سبب شد تا جلسه چالشی تر شود ، اعلام شیوه پرسش و پاسخ در سالن بود. مجری برنامه اعلام کرد حاضران در برگه هایی که توزیع می شود پرسش های خود را با عنوان یا نام مسئولی که از او سئوال دارند بنویسند تا هر مسئول به پرسش ها پاسخ دهد.
این شکل از برگزاری جلسه مورد انتقاد حاضران قرار گرفت. حسین باغبان نویسنده و کارگردان تئاتر کودک و نوجوان نخستین منتقد این شیوه از پرسش و پاسخ بود و پس از او چند تن دیگر از حاضران در جلسه نیز به این شیوه برگزاری جلسه پرسش و پاسخ انتقاد کردند.
حاشیه زودتر از آن چه که تصور می شد سراغ نشست آمد و همین موضوع سبب شد که نظم جلسه در نخستین دقایق آن به هم بریزد. افشین رشیدی، کارگردان و نویسنده تئاتر نیز از منتقدان جدی این شیوه پرسش پاسخ بود. وی با بیان این که همه پرسش ها را نمی توان در یک برگه کوچک نوشت و برخی پرسش ها به توضیح نیاز دارند، گفت : اگر برنامه جنبه فرمایشی دارد و فقط برای آن است که به چند پرسش کوتاه پاسخ داده شود، ضمن قدردانی از بسیج هنرمندان استان ، جلسه را ترک می کنم و در فرصتی دیگر که مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران به طور مستقل نشستی با هنرمندان برگزار کند ، حاضر خواهم شد.
با این حال، رئیس سازمان بسیج هنرمندان مازندران تاکید کرد که ابتدا به پرسش های نوشته شده پاسخ داده می شود و پس از آن پرسش های شفاهی نیز زمان داده خواهد شد. این شیوه هم مورد قبول قرار نگرفت و عملا نشست به سمتی رفت که عملا بخش قابل توجهی از پرسش ها تا پایان نشست به صورت شفاهی پرسیده شد.
** تفاوت برداشت از یک وظیفه
نخستین پرسشی که از روی برگه های دریافتی مطرح شد نیز خطاب به مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی در باره کارهایی بود که این اداره کل برای فیلمسازان انجام داده و یا برای سال 98 در دست انجام دارد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی پاسخ گویی به این پرسش را به معاون هنریش سپرد و محمد محمدی معاون هنری پیشین اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به پرسش پاسخ داد.
محمدی که چندی پیش این مسئولیت را به سید علی علوی تحویل داد، با بیان این که این پرسش کلی است و به سادگی و در چند جمله نمی توان به آن پاسخ داد، گفت: شاید بهتر باشد بگوییم کار خاصی نکردیم ، اما اگر منظور از پرسش این است که اداره کل در تولید فیلم چقدر نقش داشت، باید گفت وظیفه اداره کل حمایت از تولید فیلم نیست و سیاست وزارتخانه هم این نیست.
وی توضیح داد : 20 سال پیش به واسطه علاقه ام به سینما در دانشگاه درس این رشته را خواندم و سال هاست که با آن عجین هستم ، بنا بر این سینما را می شناسم. مسأله اینجاست که طی سال ها افرادی در این زمینه مسئولیت داشتند که متعهد بودند، اما متخصص نبودند و همین مسأله چالش هایی ایجاد کرد و سبب برخی کمبودها شد.
این مسئول گفت : با این حال در معاونت هنری برای بخش سینمای استان یک سری کارهای مدیریتی و اقدامات سخت افزاری انجام شد. زمانی که مسئولیت را تحویل گرفتم 9 سینما با 10 سالن در استان داشتیم و اکنون که این پست را تحویل دادم، 18 سالن سینما در استان داریم. از اقدامات دیگر ما این بود که روند صدور مجوز برای آموزشگاه های سینمایی را محدودتر و حرفه ای تر کردیم.
محمدی اظهار داشت: یکی از کارهای مهم انجام شده، شورایی شدن صدور مجوز فیلمنامه در استان بود که برای نخستین بار انجام شد. حتی برای فیلم اولی ها شرایط را با رعایت استانداردها، آسان تر کردیم که فرآیند در عین ساده شدن، حرفه ای تر شود. سعی کردیم در برخی پروژه ها نیز همکاری کنیم ، اما همیشه مشکل بودجه داشتیم ، معضلی که هنوز هم داریم.
وی افزود : شاید برای کارها ، روی کاغذ بودجه نوشته شود، اما همه این بودجه ها تخصیص نمی یابد. با این حال معتقدم کارهایی کردیم که نتایجش را سال های بعد خواهیم دید. مهم تر این که در بسیاری از مواقع با هنرمندان در بحث هایی که داشتیم به حرف مشترک رسیدیم که به نظرم این هم یک نتیجه مناسب است.
** انتقادات تئاتری ها
موضوع دیگری که در پرسش ها مطرح شد ، بیمه کردن هنرمندان و سالن نمایش در زمان تمرین و اجرا از سوی تولید کننده اثر بود ، چالشی که بسیاری از تئاتری ها بحثی پرحرارت را پیرامون آن رقم زدند و اعتراضاتی جدی را مطرح کردند.
پرهام اخلاقی هنرمند و کارگردان تئاتر استان در این باره اظهار داشت : گفته شده گروهها در زمان تمرین و اجرا باید اعضا و سالن را بیمه کنند. مگر از تئاتر چقدر درآمد داریم که حق بیمه هم بدهیم؟ کسی که این ایده ها را مطرح می کند یا تئاتر را نمی شناسد یا این که اصلا جایش در اداره کل نیست.
این موضوع مورد انتقاد جدی برخی دیگر از فعالان تئاتر از جمله تورج زایدلی، سید علی شیدایی فر و حسین باغبان نیز قرار گرفت. حسین باغبان با بیان این که هنرمندان تئاتر از هزینه های زندگی خودشان می زنند و اثر تولید می کنند ، گفت : پیشنهاد می کنم هزینه تولید یک پروژه تئاتری را خود مدیران متقبل شوند و به ازای پنج ماه تلاشی که برای تولید اثر انجام می دهیم فقط دو میلیون تومان به ما بدهند، اما هر چه درآمد از اجرا به دست آمد برای خودشان بردارند.
وی با اظهار این که " هنر واقعا برای ما درامدی ندارد و از سر عشق فعالیت می کنیم " ، افزود : لطفا مسئولان یک بار اعلام کنند که نگاهشان به هنر چیست ؟ اگر تمایلی به فعالیت ما ندارند و قرار نیست حمایت شویم، از دنیای هنر خارج می شویم.
باغبان از آنچه که ضعف ساختاری موجود در انجمن هنرهای نمایشی مازندران ، تحریم حضور در مجمع همگانی برای برگزاری انتخابات هیأت رئیسه انجمن نمایش توسط برخی هنرمندان و ارائه نشدن بیلان کاری انجمن از دو سال پیش تاکنون انتقاد کرد و از مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران خواست که این موضوع را مدیریت کند.
نقد دیگری که از سوی هنرمندان تئاتر وارد شد، به پرداخت نشدن حق ورودی گروه های راه یافته به سی اُمین جشنواره تئاتر استان بود. تورج زایدلی در این باره گفت: هفت ماه است که حق یک میلیون تومانی 6 گروه راه یافته به مرحله نهایی پرداخت نشده است ، در حالی که هزینه های دیگر مربوط به این جشنواره اعم از مزد داوران و هزینه غذا و هتل و بخش های دیگر پرداخت شد.
معاون هنری سابق اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در پاسخ به این نقدها ، ضمن پذیرش ضعف پیش آمده در پرداخت حق گروههای راه یافته به بخش نهایی جشنواره، گفت : اشتباه کوچکی در نحوه مدیریت پرداخت ها سبب شد که دچار چالش شویم.
محمدی از برخی مسائل خاص مدیریتی و بی توجهی ها به حوزه فرهنگ انتقاد کرد و افزود : روزی آقای جلال اجلالی هنرمند پیشکسوت تئاتر و تلویزیون و سینما در مازندران دچار سکته مغزی شد. به یکی از مسئولان گفتم که این اتفاق افتاده و برای عیادت این هنرمند برویم. او حتی این هنرمند مطرح را نمی شناخت و تمایلی هم برای عیادت از او نشان نداد. متأسفانه ما با این مشکلات هم در حوزه فرهنگ مواجهیم و می پذیرم که برخی بی توجهی ها وجود دارد.
** حمایت از وارش
از دیگر نقدهای مطرح شده در این نشست اختصاص اعتبار برای برگزاری جشنواره بین المللی فیلم وارش بود که توسط برخی حضار مطرح شد.
سید علی شیدایی فر یکی از منتقدان این موضوع بود که گفت: در حالی که فیلمسازان استان درگیر مبالغی اندک برای تکمیل پروژه های خود هستند، چندصد میلیون تومان به جشنواره فیلم وارش اختصاص داده می شود یا این که افرادی که صلاحیت دریافت بودجه را ندارند برای ساخت فیلم از اداره کل اعتبار می گیرند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در پی طرح این انتقاد ، پاسخگویی را بر عهده گرفت و ابتدا به بحث بیمه اعضای گروهها و سالن تئاتر توسط تولیدکنندگان اشاره کرد و گفت: اگر این بخشنامه کشوری است حتما پیگیر آن خواهم شد ، اما اگر بخشنامه ای داخلی در اداره کل فرهنگ و ارشاد مازندران است، همین جا آن را ملغی اعلام می کنم.
وی در باره پرداخت اعتبار به جشنواره فیلم وارش نیز ضمن حمایت تمام قد از برگزاری این جشنواره در مازندران و لزوم همراهی همه هنرمندان برای هرچه بهتر برگزار شدن آن ، اظهار داشت : نمی دانم این اظهار نظرها و این که ما تا الان چند صد میلیون تومان پول به دبیرخانه وارش دادیم از کجا آمده است ؟
شالویی توضیح داد : تا 27 اسفند پارسال ریالی به جشنواره وارش پرداخت نشد. از آن زمان تا کنون هم رقم کمک ما به جشنواره به 100 میلیون تومان نمی رسد. جشنواره ای که باید هر دو سال یک بار برگزار می شد و 4 سال است برگزار نشده را با توان موجود می خواهیم برگزار کنیم و باید همه برای حمایت پای کار بیایند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران تصریح کرد: طبق اسناد مالی موجود، 4 سال پیش برای برگزاری هشتمین دوره این جشنواره، حدود 600 میلیون تومان هزینه شد. پس از 4 سال و با تورم موجود، این که چنین جشنواره ای با این گستره یک میلیارد تومان اعتبار بخواهد واقعا زیاد است؟ با بیش از 20 سال سابقه کار در وزارت فرهنگ و ارشاد می گویم که هیچ دبیری حاضر نمی شد با این شرایط جشنواره برگزار کند. کدام دبیر حاضر می شد بدون این که پولی داشته باشیم جشنواره را در این سطح برگزار کند که بیش از 3 هزار فیلم به دبیرخانه آن فرستاده شود؟
شالویی افزود: به یمن این جشنواره ساختمان فرهنگی هنری بابل در حال بازسازی است. این اطمینان را می دهم که هیچ گونه ولخرجی نمی شود. بخشی از هزینه های جشنواره توسط خود مردم و خیران بابل تأمین می شود. وارش جشنواره یک شهر و یک استان نیست. یک رویداد بین المللی است که به میزبانی مازندران و بابل برگزار می شود و برای این استان اعتبار می آورد. دبیر جشنواره را هم نزدیکان مورد اطمینان به من پیشنهاد دادند و بعد از بررسی ها به این اطمینان رسیدم که هیچ شخصی بهتر از مهدی قربانپور نمی توانست دبیری این جشنواره را به عهده بگیرد.
** دل پردرد مدیرکل بی پول
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی که پارسال این سمت را در اختیار گرفت و در برهه ای از زمان در زمستان سال 97 شایعه رفتنش از استان به خاطر فشارهای مختلف قوت گرفته بود ، در این نشست فرصتی یافت تا نقبی هم به ماههای گذشته بزند و از شرایط دشوار مدیریت خود در این اداره کل سخن گفت.
شالویی گفت : من مظلوم ترین مدیرکل فرهنگ و ارشاد در کشور هستم . 14 تیر ماه پارسال معارفه شدم و کمتر از یک ماه بعد درخواست کمیته تعاملی کردم. کمیته تعاملی یعنی پول نداشتیم. چون دستگاه های نظارتی به دلیل برخی مسائل مالی که از گذشته مانده بود ورود کرده بودند و من نمی توانستم از بودجه موجود هزینه کنم. در حالی که برنامه های مختلف هم در حال برگزاری بود.
وی با اظهار این که چهار نامه برای تشکیل کمیته تعاملی به وزارتخانه فرستاد ، افزود : یک مدیر فرهنگی باید 75 درصد زمانش را صرف کارهای فرهنگی و هنری کند ، اما در مازندران شرایط برعکس بود. تا چند روز پیش هیچ پولی نداشتم. عمده زمانم برای حل مشکلات مالی صرف شد. در همین شرایط جشنواره تئاتر را با قرض مالی و به اعتبار شخصی برگزار کردیم. به برخی داوران از حساب شخصی پول داده شد. چون شالویی پیش از این اعتبار دیگری در جامعه هنری داشت و بر اساس همین اعتبار دکتر محمود عزیزی برای جشنواره تئاتر به مازندران آمد و اپرای عروسکی عاشورای بهروز غریب پور را که هنوز بابت آن بدهکار هستیم ، در بابل اجرا کردیم.
شالویی با بیان این که مایل است به همه هنرمندان کمک کند اما نمی تواند ، توضیح داد : این وظیفه مدیرکل نیست که پیگیر حق ورودی 6 گروه راه یافته به جشنواره تئاتر باشد. انجمن نمایش باید پیگیری کند. پرس و جو که می کنم می بینم انجمن اساسنامه ندارد. یک گام عقب تر می بینیم انتخابات انجمن به خاطر این که خود هنرمندان در مجمع همگانی حاضر نمی شوند برگزار نشد. من قطعا یک روز در تهران نشستی خبری برگزار می کنم و برخی مسائل را که اینجا در دوره مدیریتم اتفاق افتاد ، بیان می کنم از جمله این که برخی افراد اعم از هنرمند و اهل رسانه در حالی که پولشان را دریافت کردند ما را زیر سوال می برند.
** دست های خالی
یکی از هنرمندان حاضر در نشست هم که از رامسر به این نشست آمده بود از نداشتن مجتمع فرهنگی در این شهرستان انتقاد کرد و نیمه کاره ماندن پروژه مجتمع را طی 15 سال اخیر به عنوان گلایه مطرح کرد.
شالویی در پاسخ به این موضوع گفت: برخی مشکلات ربطی به من و مدیر پیش از من ندارد. مثل مجتمع فرهنگی رامسر که بیش از 15 سال است بلاتکلیف ماند. در مدت حضورم پیگیر شدم که ساخت را آغاز کنند، ولی میراث فرهنگی جلوی کار را گرفت. درخواست کردیم که زمین دیگری بدهند ، اما در شرایط کنونی دولت هیچ طرح جدیدی را آغاز نمی کند. ضمن این که سیل اخیر نیز باعث شد که اجرای این قبیل طرح ها مورد توجه نباشد.
وی خاطرنشان کرد: ما مشکل بودجه داریم و نمی توان با این وضعیت انتظارات زیادی داشت. برخی ها انتظار دارند در این چند ماه حضورم چند سالن و مجتمع می ساختم. کلنگ ساخت دو سالن را در چالوس و کلاردشت به زمین زدیم، اما اعتباری که اختصاص دادند انقدر اندک بود که نمی شد طرح را آغاز کرد.
شالویی با اظهار این مطلب که " ما در فرهنگ و ارشاد مظلومیم " ، گفت : کل بودجه ما یک میلیارد و 600 میلیون تومان است ، اما جمع بودجه فرهنگی دو شهرداری استان 36 میلیارد تومان است و مجموع بودجه فرهنگی شهرداری های مازندران شاید به 100 میلیارد تومان هم برسد ، ولی ما با یک میلیارد و 600 میلیون تومان باید به 22 شهرستان کمک کنیم.
وی افزود : ناراحتی های ما از همدیگر دو دلیل اصلی دارد ؛ نخست این که همدیگر را خوب نمی شناسیم و دوم این که به حدود وظایف و اختیارات یکدیگر آگاه نیستیم. اگر پول و بودجه داشته باشم و بتوانم بپردازم چه دلیلی دارد که ندهم و این همه انتقاد و حرف بشنوم؟ چنین فردی به روانپزشک نیاز دارد. قطعا مشکلی در پرداخت وجود دارد که این چالش ها پیش آمد.
** رشته های هنری مظلوم حتی در نشست
محدود شدن بخش مهمی از زمان جلسه به موضوع های تئاتری و حوزه فیلم و سینما سبب انتقاد برخی دیگر از حاضران شد. یکی از حاضران در انتقاد به این وضعیت اظهار داشت : از شهرستانی دیگر به ساری آمدیم تا در مورد حوزه فعالیت خودمان حرف بزنیم، اما بخش مهم جلسه به تئاتر ربط پیدا کرده و مسائلی که ما اصلا در جریان آن نیستیم.
این انتقاد مورد تأیید مدیران جلسه هم قرار گرفت ، موضوعی که نشان دهنده کم بودن تعداد نشست های مدیران با فعالان فرهنگی و هنری استان در شهرستان های مختلف است.
چند تن از اهالی فرهنگ و هنر فریدونکنار در این نشست خواستار توجه به ایجاد فضای فرهنگی در این شهرستان شدند و از صادر نشدن مجوز کنسرت در این شهرستان به دلیل مخالفت امام جمعه انتقاد کردند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران با بیان این که مرجع اصلی صدور مجوز برای برگزاری کنسرت اداره فرهنگ و ارشاد و شورای تأمین هر شهرستان است ، قول داد که در اسرع وقت جلسه ای با امام جمعه فریدونکنار برای حل این موضوع نیز داشته باشد.
**تنهاییِ تعزیه
چند تن از هنرمندان تعزیه نیز در این جلسه پیگیر تعیین تکلیف جایگاه اداری تعزیه در ساختار مدیریت فرهنگ و هنر استان شدند. علی عظیمی فعال هنر تعزیه در این باره گفت: انتظار ما این است که تعزیه دارای یک سازمان مشخص شود که بدانیم برای مسائل اداری باید به کجا مراجعه کنیم.
وی با بیان این که چرا تعزیه به عنوان هنر اول کشور نادیده گرفته می شود، افزود: چرا هنرمندان تعزیه را در ادارات نمی پذیرند؟ از یک سو تعزیه را به عنوان میراث معنوی ثبت می کنند و از سوی دیگر نمی دانیم برای مسائل اداری مان به کدام نهاد باید مراجعه کنیم.
نقد دیگری که از سوی عظیمی و سایر فعالان هنر تعزیه مطرح شد، بی توجهی به موقوفه های مربوط به تعزیه در استان بود. عظیمی در این باره گفت: وقفیاتی در اوقاف وجود دارد که خاص تعزیه خوانی است ، اما اوقاف تعزیه را عزاداری معنا می کند و می گوید این موقوفه ها صرفا برای تعزیه نیست. اگر قدرتی باشد که وقفیات تعزیه را به سود تعزیه در بیاورد، نیازی به فرهنگ و ارشاد و بسیج هنرمندان و حوزه هنری و نذورات امامزاده ها نخواهیم داشت.
این جلسه در حالی که پرسش های متعدد دیگری نیز برای مطرح شدن وجود داشت، به دلیل طولانی شدن نشست پایان یافت ، اما آن چه که به طور کامل احساس می شد، فاصله ای بود که بین هنرمندان و مدیران وجود داشت و سبب شد پرسش های متعددی ایجاد شود.
9927/1654