بزرگنمايي:

پیام مازند- کارشناسان امر معتقدند هم اکنون صنعت گردشگری کشور دانش محور نیست و به همین خاطر بستر برای ورود شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها به این صنعت باید فراهم شود.

شرکت‌های دانش بنیان در حوزه گردشگری به طور قطع می‌توانند با ماهیت خلاقیت‌محور خود، ظرفیت بالقوه گردشگری را شکوفا کنند که در زمان حاضر از دانش روز این شرکت ها برای رونق صنعت گردشگری کشور استفاده نمی شود.

صنعت گردشگری ایران در مقایسه با ظرفیت های موجود بسیار عالی متاسفانه بسیار عقب مانده است ، به خاطر دانش محور نبودن این صنعت بسیاری از راهبردهای توسعه در این بخش مهم قابلیت اجرایی ندارد که به تاکید صاحبنظران امر باید از مرحله دانش محوری عبور کنیم تا زیرساختهای لازم برای مراحل بعد فراهم شود.

ایران سرزمین چهارفصل است و با هشت سال تاریخ تمدنی درخشان و برخورداری بی نظیر مناظر تاریخی و طبیعی در جهان متاسفانه در بخش صنعت گردشگری نتوانستیم آنطور بایسته نقش واقعی را ایفا کنیم که یکی از مهمترین راهکارها برای حل این مشکلات برای ارایه خدمات همه جانبه و جذب گردشگر ، ورود شرکت های دانش بنیان به این صنعت اشتغالزاست.  

به اعتقاد دست اندرکاران امر  در زمان حاضر باید از صنعت گردشگری برای توسعه اقتصادی کشور بهره ببریم چرا که طبق آمار موجود هنوز سهم مان از گردشگری جهان به چهار میلیارد دلار هم نرسیده است.

شرکت‌های دانش بنیان در کشورهای موفق گردشگری در جهان با طراحی نرم افزارها در بستر برخط به تولید محتوا شامل متن و عکس و ویدئو در اینترنت به معرفی محصول خود می‌پردازند و خلاقیت و ایده‌های نو در تورگردانی ارائه می‌دهند، خدمات حمل و نقل و خانه‌های محلی و بوم گردی را مطرح می‌کنند و به طور خلاصه از صفر تا صد فرآیند خدمات گردشگری را در مناطق شهری و روستایی انجام می دهند.

شرکت‌های دانش بنیان گردشگری در ایران اگرچه در چند سال اخیر به لحاظ کمی و کیفیت اندک رشدی داشته اند اما تا رسیدن به مرحله مطلوب نیاز به برنامه ریزی و حمایت دارند به طوری که برای دادن مجوز جهت تاسیس این شرکت ها باید کاغذبازی اداری حذف شود تا آنها بتوانند هرچه زودتر با نقشه راه علمی خدمات ارایه کنند. 

بر اساس آمار موجود ، هم اکنون 80 نوع گرایش گردشگری در جهان فعالیت دارد که همه در غالب شرکت های دانش بنیان خدمات ارایه می کنند ، در حالی که این کشورمان از این شمار فقط 6 الی هفت نوع آن فعالیت دارد که این شرکت ها در آنها نقش ندارند. 

صنعت گردشگری کشور برای رشد و توسعه همه جانبه و بهره مندی از همه ظرفیت های موجود باید به شرکت های دانش بنیان را فعال کند و از حالت سنتی ارایه خدمات خارج شود و مهمتر این که در وزارت میراث فرهنگی نیز مرکز یا دفتر نیز برای ورود و توسعه این شرکت های دانش بنیان دایر شود.

بنا به تاکید کارشناسان فعالیت شرکت های دانش بنیان در گردشگری سبب افزایش میزان سرمایه گذاری و بهبود کسب و کارهای کوچک در شهرها و روستاهای کشور می شود و  این شرکت ها ظرفیت غنی توسعه و اشتغالزایی برخوردارند.

لزوم دانش محور بودن گردشگری قبل از ورود شرکت های دانش بنیان  

در همین پیوند، پژوهشگر و استاد رشته گردشگری در استان مازندران با بیان این که صنعت گردشگری کشور دانش محور نیست ، گفت: اول باید صنعت گردشگری ما دانش محور باشد و بعد ورود شرکت های دانش بنیان به این عرصه را برنامه ریزی کنیم.

محمدرضا اورمزی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : عبور مرحله دانش محوری صنعت گردشگری ایران اجتناب ناپذیر است و در کشور ما نیز باید منظومه شرکت های دانش بنیان حوزه گردشگری داشته باشیم که هنوز این اتفاق نیفتاده است.

وی اظهارداشت: نوع نگاه شرکت های دانش بنیان نباید دولتی باشد ضمن این که دولت باید به این شرکت ها در زمینه های مختلف از جمله واگذاری زمین کمک بکند تا این امر مهم محقق شود.

این فعال حوزه گردشگری در استان مازندران یادآور شد : کشور فرانسه در زمینه فعالیت شرکت های دانش بنیان بسیار موفق عمل کرده است و پرسش این است که جایگاه کشور ما در این زمینه کجاست؟ این که آیا شرکت های دانش بنیان در این صنعت ضرورتی دارد یا نه هنوز برای مسوولان امر دچار ابهام است، یا بازار هدف برای آن تعریف شده است؟ آیا  در صنعت گردشگری می توانیم محصول دانش بینان داشته باشیم و دهها سووال دیگر.

اورمزدی تصریح کرد : اگر یک شرکت دانش بنیان در حوزه گردشگری بخواهد تاسیس شود باید از هفت خان رستم عبور کند که کاغذبازی اداری از جمله دغدغه های فراروی این شرکتهاست که باید حذف شود.

فعالیت 7نوع گردشگری درکشور از مجموع 80 نوع گرایش گردشگری در جهان

این استاد رشته گردشگری یادآور شد : در همین ارتباط  در وزارت میراث فرهنگی باید مرکز یا دفتری دایر شود تا تصمیم گیری و نظارت و معرفی بکند. 

به گفته وی در زمان حاضر 80 نوع گردشگری در دنیا در قالب شرکت های دانش بنیان  فعالیت دارد که این رقم در ایران 6 الی هفت نوع  گردشگری است که فاقد شرکت های دانش بنیان هستند و این آمار توسعه صنعت گردشگری کشور ما را نشان می دهد.

اورمزدی خاطرنشان کرد : اکنون مقر سازمان جهانی گردشگری در شهر مادرید اسپانیا مستقر است که هر ساله نمایشگاه جهانی " فی تور" در آن برگزار می شود اما حضور کشور ما با هشت هزار سال سابقه تمدنی و برخورداری چهار فصل و مناظر بی نظیر طبیعی و تاریخی، متاسفانه در این نمایشگاه سنتی است به روز نیست.

فعالیت 1 درصد شرکت های دانش بنیان در صنعت گردشگری

استاد دانشگاه علامه طباطبایی و رییس سرای نوآوری گردشگری کشور گفت : با توجه به اهمیت فعالیت شرکت های دانش بنیان در توسعه گردشگری هم اکنون فقط یک درصد این شرکت های کشور در صنعت گردشگری فعالیت دارند.

محمد جواد تقی پوریان افزود: شرکت فناور گردشگری در کشور در پنج حیطه فعال از جمله 19 شرکت در حوزه حمل و نقل و اقامت ، شش شرکت در حوزه اطلاعات گردشگری ، 6 شرکت در خدمات بازدید ، 14 شرکت در حوزه فروش بلیط و راهنمای سفر و 14 شرکت در بخش خدمات پشتیبان گردشگری فعال هستند.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به آمار هفت هزار و 459 شرکت های دانش بنیان تایید شده در کشور ثبت شد که از این تعداد حدود چهار هزار شرکت تولیدی ، حدود 2 هزار شرکت نوپا یعنی به درآمدزایی نرسیده و یکهزار و 709 شرکت های نیز خلاق دانش بنیان است.

وی با توجه به شعار امسال هفته جهانی گردشگری که بازاندیشی است بر ضرورت بازنگری ارزیابی مجدد آموزش ها و مهارت ها  و بکارگیری همه جانبه شر کت های دانش بنیان در این صنعت شد.

به تاکید تقی پوریان باید تلاش شود تا گردشگری تبدیل به محرک اصلی سه اقتصاد دیجیتال، اقتصاد آبی و اقتصاد سبز شود.

رییس سرای نوآوری گردشگری کشور به عنوان مثال یادآور شد: با توجه به شرایط اقلیمی مازندران جنگل های هیرکانی از اقتصاد سبز  و وجود دریا و رودخانه ها از اقتصاد آبی برخوردار است و حلقه متصل این 2 اقتصاد می تواند اقتصاد دیجیتال باشد.

تشکیل کمیته تسهیل روند دانش بنیانی شدن شرکت های فعال گردشگری

وی برای توسعه و پیشرفت گردشگری راه اندازی کمیته تسهیل روند دانش بنیانی شدن شرکت های فعال گردشگری را خواستار شد و گفت: شرکت های آموزش گردشگری داریم که می توان به عنوان شرکت های خلاق ثبت شوند تا مشاوره تخصصی در حوزه گردشگری به فعالان این بخش ارائه کنند.

تقی پوریان از برگزاری نمایشگاه ملی در هفته کارآفرینی در 25 آبان ماه بنام "داس" مخفف گردشگری دیجیتال، آبی و سبز خبر داد و افزود: با برگزاری این نمایشگاه تخصصی شرکت های فعال فناور در گردشگری می توان آینده گردشگری فراتر از وضع موجود گام برداریم.

در این ارتباط همچنین استاد رشته گردشگری دانشگاه علامه تهران از ضرورت حرکت تمامی دست اندرکاران حوزه گردشگری از جمله دولت، کسب و کارها ، جوامع محلی و گردشگران به سمت گردشگری پایدار، تاب آور و فراگیر تاکید کرد.

مرتضی خزایی ادامه داد: ابعاد و شاخص های مختلفی در حوزه گردشگری مطرح است که موضوع نوآوری با رویکرد کارآفرین های نوآور در صنعت گردشگری از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

ضرورت نگاه نوآورانه در صنعت گردشگری

 وی با اشاره به وجود 11 فرصت های گردشگری از جمله اقامت، خدمات گردشگری، حمل و نقل، ماجراجویی، تفریح ، رویدادها، بهداشت، فرهنگی ، ارتباطات و اطلاعات، غذا و نوشیدنی، محیط زیست و آموزش گفت: از این فرصت ها کارآفرین های گردشگری می توانند استفاده کنند و با خلق فرصت و ریسک دست به نوآوری برای توسعه گردشگری بزنند.

وی اظهارداشت: بررسی های صورت گرفته براساس تمایز محصول کارآفرین گردشگری می توانند متفاوت بوده و در سه دسته کارآفرین گردشگری از جمله کارآفرین مبتکر، تقلیدی و کارآفرینی گردشگر نوآور است که با خلاقیت و نوآوری روی محصولات و خدمات موجود به ایجاد افزایش ارزش می پردازد. 
استاد گردشگری دانشگاه علامه تهران به ضرورت نگاه نوآورانه در گردشگری کشور تاکید و اضافه کرد: امروز در دنیا خیلی از فرصت های موجود گردشگری را شناسایی و از آن استفاده می شود همچون پل های شیشه ای در چین، گردشگری مجازی در ژاپن ، گردشگری خلاق تجربه محور و گردشگری روستایی در اندونزی.

 رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرستان چالوس گفت:  بازنگری و بازاندیشی اساسی در حوزه صنعت گردشگری کشور باتوجه به اتفاقات چند سال گذشته و با هدف توسعه این صنعت اجتناب ناپذیر است.
یوسف تقی پوریان گیلانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: برای ترمیم صنعت گردشگری در کشور به مدت پنج سال نیاز به بازنگری داریم که بنا به اظهار کارشناسان تا اثرات منفی این بخش خنثی شود و سال به سال وضعیت بهتر می شود.

وی خاطرنشان کرد : آمار جهانی 250 میلیون گردشگر در پنج ماهه نخست میلادی  نشان می دهد که نیاز به بازاندیشی در این حوزه است با توجه به ظرفیت موجود و بالقوه و مهارت های گردشگری صورت گیرد.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرستان چالوس خاطرنشان کرد : این دانشگاه برای تحقق این امر مهم می تواند بازوی نوآوری در کنار راهبرد های صنعت گردشگری استان مازندران عمل کند تا در توسعه این صنعت نقش آفرینی کند. 

تقی بوریان گیلانی با بیان این که برای نخستین بار مجوز تشکیل سرای نوآوری گردشگری کشور بنام مازندان(دانشگاه آزاد چالوس) ثبت شد، یادآور شد: سرای نوآوری گردشگری مدلی از مدل فناورانه پارک علم و فناوری در حوزه گردشگری است که تمامی بازیگران کسب و کار گردشگری در یک مکان با دیدگاه جدید کنار هم جمع می شوند با خروجی دانش بنیان را خواهیم داشت.

رییس دانشگاه آزاد واحد چالوس گفت : برای توسعه و پایداری هر کسب کاری، خلاقیت و نوآوری لازمه آن است و باید بپذیریم که اگر نیازمند به رونق صنعت گردشگری هستیم، باید دست به ابتکارات ویژه در ارائه خدمات به گردشگران بزنیم.
تقی بوریان گیلانی ادامه داد: گردشگر نیازمند دریافت خدمات مناسب با کیفیت مطلوب است که می توان با امکانات و ظرفیت های موجود این خدمات را به نحو شایسته ای با فعال شدن شرکت های دانش بنیان در این حوزه ارائه کرد.
به گفته وی بسیاری از مراکز خدماتی که در زمینه گردشگری فعال هستند به دلیل عدم نوآوری در ارائه خدمات نمی توانند درآمد کافی از کسب و کار خود داشته باشند که نیازمند به تغییر روش مدیریتی هستند.

وی اظهارداشت: یکی از حلقه های مهم مفقوده در زمینه ارائه خدمات به گردشگران بویژه در نوار ساحلی کشور، خلاقیت و نوآوری است.

طبق گزارش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از مجموع  6 هزار و 32 واحد اقامتی و گردشگری در کشور، سهم بومگردی‌ها با 2 هزار و 63 واحد بیشتر از سایر اقامتگاه‌ها در کشور بوده است. 

در سال گذشته یک میلیون و 957 هزار نفر گردشگر خارجی به ایران سفر کردند که بیشترین آنها از کشورهای همسایه بودند و در سه ماه نخست سال جاری، 715 هزار و 519 مسافر خارجی با عنوان گردشگر به ایران آمدند که بیشتر مسافران از کشور عراق بودند.

شهرستان غرب مازندران به خاطر موقعیت های جغرافیایی اعم از جنگل، دریا و کوهستان به گفته گردشگران خارجی و تورگردانان داخلی و خارجی یکی از بی نظیرترین نقاط گردشگری دنیاست.