بزرگنمايي:

پیام مازند - در میان خیابان‌های باستانی شیراز، جایی که هوای ادب با عطر بهارنارنج در هم می‌آمیزد، بارگاه منور حضرت احمد بن موسی الکاظم، معروف به شاهچراغ، چون نگینی درخشان در دل این شهر فرهنگی و تاریخی می‌درخشد. این حرم مطهر نه‌تنها یکی از مهم‌ترین اماکن زیارتی شیعیان در ایران است، بلکه به‌عنوان یک جاذبه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نقش بی‌بدیلی در هویت ملی و جذب زائر و گردشگر ایفا می‌کند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
میراثی از تاریخ، نور و فرهنگ
حضرت احمد بن موسی، فرزند ارشد امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع)، در راه پیوستن به امام هشتم به ایران سفر کرد، اما به‌دست حاکمان عباسی به شهادت رسید. بنابر روایات، محل دفن او تا قرن ششم هجری پنهان بود تا آنکه در زمان سلطنت اتابک ابوسعید زنگی کشف و به همت وزیر وی، امیر مقرب‌الدین مسعود، بقعه‌ای بر آن بنا شد.
از آن زمان تاکنون، بارگاه شاهچراغ بارها و بارها مرمت و بازسازی شده و از نظر معماری، آیینه‌کاری، کاشی‌کاری و خطاطی به یکی از زیباترین اماکن مذهبی ایران بدل گشته است. سبک معماری تلفیقی تیموری، صفوی، زندیه و قاجاری در ساخت این حرم، نشان از امتداد یک سنت هنری و اعتقادی در طول قرون دارد.
آمار قابل‌توجه نوروز 1404؛ شاهچراغ در اوج شکوه
براساس آمار رسمی، در بازه زمانی 25 اسفند 1403 تا 15 فروردین 1404، بیش از یک‌میلیون زائر داخلی به زیارت این حرم مطهر شتافتند. این عدد نه‌تنها نشان‌دهنده جایگاه معنوی شاهچراغ در میان مردم ایران است، بلکه ظرفیت عظیم گردشگری مذهبی این مکان را نیز به رخ می‌کشد.
در همین بازه، 387 گردشگر خارجی از 32 کشور جهان از جمله روسیه، آلمان، اسپانیا، هند، امارات، ایتالیا و سوئیس از حرم شاهچراغ بازدید کردند. این حضور چشمگیر گردشگران خارجی، گواهی بر آن است که آستان احمد بن موسی به‌تدریج به یک نقطه کانونی در گردشگری بین‌المللی مذهبی و معنوی ایران تبدیل شده است.
شاهچراغ، پیوندگاه ایمان و هنر
از منظر هنری، شاهچراغ گنجینه‌ای از هنر اسلامی ایرانی است. آیینه‌کاری‌های باشکوه، مناره‌های خوش‌تراش، کاشی‌های فیروزه‌ای و خوشنویسی‌های قرآنی، هرکدام تجلی پیوند معنویت و زیبایی‌اند. این حرم، به‌حق، یک موزه زنده از هنر دینی و ملی ایران است که نه‌تنها زائر، بلکه هر علاقه‌مند به تاریخ هنر اسلامی را به وجد می‌آورد.
همچنین، بازدید گردشگران خارجی از این حرم اغلب با تحیر و تحسین نسبت به زیبایی‌های بصری و معنوی همراه است. بسیاری از آنان در بازخوردهای رسمی، شاهچراغ را به‌عنوان نمونه‌ای ممتاز از معماری آیینی در ایران معرفی کرده‌اند.
گردشگری مذهبی؛ فرصتی تمدنی
شاهچراغ در کنار مشهد و قم، یکی از سه ضلع اصلی گردشگری مذهبی در ایران را تشکیل می‌دهد. اما آنچه این حرم را متمایز می‌کند، موقعیت جغرافیایی‌اش در جنوب ایران و قرار گرفتن در شهری چون شیراز است؛ شهری که خود مهد شعر، ادب، معماری و تاریخ است.
ترکیب جاذبه‌های فرهنگی (حافظیه، سعدیه)، تاریخی (تخت جمشید، نقش رستم) و مذهبی (شاهچراغ) در شعاع کمتر از یک ساعت، فرصتی نادر برای تعریف بسته‌های ترکیبی گردشگری فرهنگی ـ مذهبی فراهم کرده است. این امر می‌تواند شیراز را به مقصد اول گردشگران مسلمان در منطقه غرب آسیا تبدیل کند.
دیپلماسی زیارت و صلح معنوی
حضور صدها زائر از کشورهای مختلف در ایام نوروز 1404، نشانه‌ای روشن از ظرفیت بالای شاهچراغ در عرصه دیپلماسی فرهنگی و معنوی است. معرفی این آستان به‌عنوان یک مقصد صلح‌آفرین، فراتر از وابستگی‌های مذهبی، می‌تواند نقش مؤثری در روایت‌سازی مثبت از ایران در سطح بین‌الملل ایفا کند.
به‌ویژه در جهان کنونی که تنش‌های قومی و مذهبی تصویر غالب از خاورمیانه را شکل داده، معرفی اماکنی چون شاهچراغ که در طول تاریخ محل اجتماع اقوام، ملیت‌ها و مذاهب گوناگون بوده‌اند، می‌تواند گفتمان تازه‌ای از صلح مبتنی بر میراث‌معنوی ارائه دهد.
اقدامات وزارت میراث‌فرهنگی در معرفی شاهچراغ
وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی طی سال‌های اخیر، توجه ویژه‌ای به ثبت، مرمت و معرفی حرم احمد بن موسی (ع) داشته است. تدوین پرونده‌های ثبت ملی برای اجزای تاریخی حرم، طراحی بسته‌های گردشگری فرهنگی ـ مذهبی و همکاری با نهادهای تولیت برای جذب گردشگران خارجی، از جمله این اقدامات است.
همچنین، بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌های بین‌المللی، شبکه‌های اجتماعی و سفارتخانه‌ها برای معرفی شاهچراغ به جهان، از جمله سیاست‌های موفق وزارت میراث‌فرهنگی در مسیر توسعه دیپلماسی گردشگری بوده است.
نور در دل تاریخ
شاهچراغ تنها یک بقعه تاریخی نیست. او نه‌فقط برادری از تبار طهارت، که شمعی است روشن در مسیر صیانت از هویت دینی، تاریخی و فرهنگی ایرانیان. آستان احمد بن موسی، در امتداد قرن‌ها، مأمن دل‌های زائران بوده و امروز نیز می‌تواند، با مدیریتی هوشمند و فرهنگی، به محور توسعه گردشگری مذهبی و تقویت دیپلماسی فرهنگی ایران بدل شود.
همچنین بخوانید وزیر میراث‌فرهنگی از مسجد کبود در ارمنستان بازدید کرد
اگر نوروز 1404 با حضور میلیونی زائران و صدها گردشگر خارجی، بار دیگر بر ظرفیت‌های این آستان تأکید کرد، زمان آن رسیده که این میراث درخشان، در تراز جهانی، معرفی و بهره‌برداری شود؛ چرا که در سایه گنبد نیلگون شاهچراغ، نه‌تنها زائران که حقیقت‌جویان از هر دین و فرهنگ، به آرامشی مشترک می‌رسند.