بزرگنمايي:

پیام مازند - ایسنا / با فرا رسیدن فصل گرما و افزایش دمای هوا، بدن انسان به طور طبیعی برای حفظ تعادل خود به مایعات بیشتری نیاز پیدا می‌کند، این نیاز در افراد سالم با افزایش میزان تشنگی و مصرف آب جبران می‌شود؛ اما برای بیماران مبتلا به نارسایی کلیه، این سازوکار ساده می‌تواند به چالشی جدی تبدیل شود.
 کلیه‌های آسیب‌دیده قادر به تنظیم دقیق میزان مایعات و الکترولیت‌های بدن نیست و از این رو، مدیریت هوشمندانه مصرف نوشیدنی‌ها و مواد غذایی در فصل گرما برای این بیماران از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ توجه نکردن به این موضوع می‌تواند موجب بروز عوارضی نظیر کم‌آبی، اضافه‌بار مایعات و اختلال در سطح الکترولیت‌ها شود که سلامت و کیفیت زندگی این بیماران را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در همین راستا، دکتر «محمدمهدی حسینی»، استاد تمام گروه جراحی کلیه و مجاری ادراری دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با ارائه توصیه‌های کلیدی بر ضرورت آگاهی و اقدام به موقع بیماران کلیوی در مواجهه با گرمای تابستان تاکید کرد.
او با اشاره به آسیب‌پذیری بیشتر بیماران کلیوی در برابر شرایط آب و هوایی گرم، حفظ تعادل دقیق مایعات بدن در این بیماران را حائز از اهمیت بالا خواند و گفت: از یک سو، افزایش دما و تعریق می‌تواند موجب کم‌آبی شود و از سوی دیگر، اختلال در عملکرد کلیه‌ها، دفع مناسب مایعات اضافی را با مشکل مواجه می‌کند.
توصیه‌های کلیدی در مدیریت مصرف مایعات
این استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شیراز در مورد نحوه صحیح مدیریت مصرف مایعات برای بیماران کلیوی در فصل گرما، به دو گروه عمده بیماران دیالیزی و بیماران با عملکرد باقیمانده کلیه اشاره کرد و افزود: برای بیماران نیازمند دیالیز، میزان مصرف مایعات باید به دقت و بر اساس دستور پزشک معالج تنظیم شود؛ اغلب این میزان بر اساس میزان تقریبی 500 میلی‌لیتر به علاوه حجم ادرار 24 ساعته تعیین می‌ شود.
وی توصیه کرد: لازم است این بیماران از نوشیدنی‌های خنک و بدون نمک نظیر آب خالص و دمنوش‌های رقیق استفاده کنند که دیگر راهکارحفظ سلامت این بیماران است.
او با بیان نحوه صحیح مدیریت مصرف مایعات برای بیماران کلیوی افزود: این بیماران می‌توانند میزان مصرف مایعات خود را با در نظر گرفتن حجم ادرار 24 ساعته و افزودن 500 تا 1000 میلی‌لیتر به آن تنظیم کنند؛ همچنین در صورت افزایش تعریق، افزایش اندک مایعات مجاز است.
دکتر حسینی آگاهی از نشانه های بروز کم‌آبی نظیر خشکی دهان، سرگیجه، افت فشار خون، کاهش ادرار و علائم اضافه‌بار مایعات، از جمله تورم اندام‌ها، تنگی نفس، افزایش ناگهانی وزن است را برای این بیماران ضروری برشمرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین توجه به رنگ ادرار راشاخص مناسبی عنوان کرد و گفت: در زمینه آگاهی از وضعیت سلامت در فصل گرما، حفظ رنگ معمول ادرار و جلوگیری از غلیظ شدن آن اهمیت دارد.
تغییرات ضروری در رژیم غذایی فصل گرما
دکتر حسینی در ادامه به تغییرات لازم در رژیم غذایی بیماران کلیوی در فصل تابستان پرداخت و افزود: کاهش مصرف نمک در این فصل برای بیماران کلیوی ضروری است، مصرف مواد غذایی شور، ترشی ها، فست‌فودها و کنسروها باید به کمترین میزان ممکن برسد تا از ایجاد تشنگی و احتباس مایعات در بدن جلوگیری شود؛ با این حال، در صورت تعریق شدید ممکن است تحت نظر پزشک، مصرف اندکی نمک بیشتر توصیه شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بر کنترل مصرف پتاسیم بیماران کلیوی در فصل تابستان تاکید کرد و افزود: توصیه می شود مصرف میوه‌های حاوی پتاسیم بالا نظیر موز، پرتقال و طالبی، همچنین مصرف سبزی های با این ویژگی مانند سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی محدود شده و در مقابل، مصرف میوه‌های کم‌پتاسیم مانند سیب، انگور و آناناس در اولویت قرار بگیرد.
دکتر حسینی همچنین به محدودیت مصرف پروتئین در بیماران کلیوی اشاره کرد و گفت: در حالی که بیماران دیالیزی به پروتئین هم نیاز دارند، بیماران مبتلا به CKD ممکن است بر اساس نظر پزشک معالج، نیاز به محدودیت مصرف پروتئین داشته باشند.
به گفته او بهتر است بیماران کلیوی در این فصل، مصرف نوشیدنی‌های مدر نظیر چای غلیظ، قهوه و یا نوشیدنی‌های الکلی را محدود کنند.
راهکارهای پیشگیری از کم‌آبی و تنظیم سبک زندگی
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در بخش دیگری از سخنان خود بر اهمیت تدابیر پیشگیرانه در برابر کم‌آبی و تنظیم سبک زندگی در فصل گرما تاکید کرد و گفت: بیماران کلیوی بهتر است از قرار گرفتن در معرض گرمای شدید به ویژه حضور در فضاهای باز در ساعات اوج گرما (10 صبح تا 16 بعدازظهر) خودداری کنند.
دکتر حسینی پوشیدن لباس‌های نخی، گشاد و استفاده از کلاه در محیط‌های باز را نز ضروری دانست و افزود: خنک نگه داشتن محیط زندگی، استفاده از وسایل سرمایشی نظیر کولر یا پنکه توصیه می‌شود؛ همچنین مصرف مایعات باید به صورت جرعه‌های کوچک و در طول روز انجام شود و از مصرف یک باره حجم زیاد مایعات پرهیز شود.
او همچنین به کنترل روزانه وزن این بیماران در این فصل تاکید کرد و افزود: افزایش ناگهانی وزن می‌تواند نشانه‌ای از احتباس مایعات باشد و باید مورد توجه قرار گیرد؛ انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی در ساعات خنک روز (صبح زود یا عصر) و با شدت کم (مانند پیاده‌روی آرام و یوگا) و پرهیز از ورزش در محیط‌های گرم و باز نیز از دیگر راهکار ها است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه در صورت تعریق زیاد، جبران الکترولیت‌های از دست رفته باید با مشورت پزشک انجام شود، اظهار کرد: همچنین افزودن اندکی نمک به غذا می‌تواند در این شرایط کمک‌کننده باشد، اما مصرف محلول‌های ORS برای بیماران دیالیزی اغلب توصیه نمی‌شود.
تاکید بر مشورت با متخصص
براساس گزارش وبدا، دکتر حسینی ضمن تاکید بر اهمیت رعایت دقیق توصیه‌های پزشکی برای کنترل میزان مایعات بدن بیماران کلیوی در تابستان، یادآور شد: بیماران کلیوی در فصل تابستان نیازمند توجه ویژه به تنظیم مصرف مایعات، نمک، پتاسیم و فعالیت بدنی هستند؛ پایش منظم وضعیت جسمانی و مشورت با پزشک معالج یا متخصص تغذیه کلیه برای تنظیم دقیق برنامه غذایی و میزان مصرف مایعات، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.