بزرگنمايي:

پیام مازند - ایسنا / یک متخصص روانپزشکی با تاکید بر ضرورت درمان مبتلایان اختلال استرس پس از سانحه، گفت: مبتلایان این اختلال، همیشه در حالت آماده‌باش به سر می‌برند، گویی منتظر خطر هستند و نمی‌توانند احساس آرامش کنند، مدام مضطرب هستند و به سختی به خواب فرو می‌روند و به طور کلی بی‌قرار و ناآرام هستند.
دکتر شیوا ایلیایی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه در زندگی روزمره، هرکسی ممکن است با حوادث طاقت فرسا، ترسناک و یا خارج از کنترل روبه‌رو شود، اظهار کرد: ممکن است هر فردی در زندگی خود حداقل یک بار سانحه رانندگی را تجربه کند و یا قربانی تجاوز و یا شاهد حادثه‌ای دردناک باشد.
بازار
وی افزود: پلیس، آتش‌نشان‌ها و کارکنان آمبولانس‌ها به احتمال بیشتر با چنین حوادثی روبه‌رو می‌شوند، آنها اغلب مجبورند با حوادث ترسناک مقابله کنند حتی در برخی موارد سربازان ممکن است هدف تیر یا انفجار قرار گیرند و یا شاهد کشته و مجروح شدن دوستان‌شان باشند.
اختلال استرسی پس از حادثه چیست؟
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه اغلب مردم، بعد از مدتی بدون هیچ کمکی با اتفاقات سخت کنار می‌آیند، خاطرنشان کرد: در بعضی افراد تجربیات تلخ واکنشی را ایجاد می کند که ممکن است برای ماه‌ها یا سالها طول بکشد که این واکنش را اختلال استرسی پس از حادثه یا اختصارا (PTSD) می‌گویند.
وی درباره این‌که چگونه اختلال استرس پس از سانحه آغاز می‌شود، توضیح داد: PTSD می‌تواند پس از هر حادثه تلخی آغاز شود، یک حادثه تلخ، حادثه‌ای است که ما در آن احساس خطر می‌کنیم، زندگی‌مان در معرض تهدید است یا شاهد مردن و یا مجروح شدن دیگران باشیم.
به گفته ایلیایی، حوادث شدید جاده‌ای، درگیری‌های نظامی، تجاوزها (تجاوز جنسی، حمله فیزیکی، سوءاستفاده، دزدی و زورگیری)، گروگان گرفته شدن، حملات تروریستی، اسیر جنگی بودن، حوادث ناگوار طبیعی یا حاصل دست بشر، داشتن بیماری‌های لاعلاج و یا حتی شنیدن حوادث غیر منتظره و یا مرگ ناگهانی یک دوست یا فامیل می‌تواند آغازگر PTSD باشد.
این متخصص روانپزشکی دانشگاه با بیان این موضوع که نشانه‌های PTSD می‌تواند بعد از یک تاخیر چند هفته‌ای و یا چندماهه شروع شود، گفت: این نشانه‌ها معمولا در بازه زمانی بین دو تا شش ماه پس از حادثه ناگوار ظاهر می‌شوند.
نشانه های PTSD را جدی بگیرید
وی تاکید کرد: احساس غم عمیق، افسردگی، اضطراب، احساس گناه و یا عصبانیت از جمله نشانه‌های ابتلا به PTSD هستند.
ایلیایی با بیان این موضوع که به غیر از احساسات قابل درک، سه نوع عمده علائم دیگر هم در مبتلایان به اختلال مذکور وجود دارد، توضیح داد: در وضعیتی که کابوس حادثه مداوم در ذهن فرد تکرار شود و این حالت به صورت چندبار در طی روز و یا در خواب رخ دهد، این کابوس ها آن چنان واقعی به‌نظر می‌رسند که فرد احساس می‌کند واقعا آن حادثه در حال رخ دادن است و حتی در برخی موارد ممکن است احساسات (ترس و تعریق) و یا حواس فیزیکی (اعم از شنوایی، بویایی و درد) که اتفاق افتاده بود را دوباره احساس کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: اتفاقات معمولی ممکن است باعث یادآوری حادثه تلخ شود، به عنوان مثال، اگر شما یک حادثه رانندگی را در هوای بارانی تجربه کرده باشید به محض این که هوا بارانی شود ممکن است آن حادثه تلخ برای شما تداعی شود.
این متخصص روانپزشکی با اشاره به این موضوع که دوری گزینی و بی‌تفاوتی، همچنین دوباره زنده کردن خاطرات ممکن است بسیار افسرده کننده باشد، تاکید کرد: ممکن است فردی که دچار اختلال PTSD است، بخواهد به آن بی توجهی کند یا به طور مثال خود را با سرگرمی‌ها، زیاد کار کردن، حل کردن جدول و معما، دوری از مکان‌ها و افرادی که حادثه تلخ را یادآوری می‌کنند، دور کند، ولی بدون شک بی‌تفاوتی به اطراف و تلاش برای عادی جلوه دادن شرایط می‌تواند در آینده چالش‌های جدی‌تری به وجود بیاورد.
وی با تاکید بر این موضوع که مبتلایان به PTSD همیشه در حالت آماده باش به سر می‌برند، گفت: گویی که این افراد منتظر خطر هستند و نمی‌توانند احساس آرامش کنند، مدام مضطرب هستند و به سختی به خواب فرو می‌روند و به طور کلی بی‌قرار و نا آرام هستند.
واکنش احساسی، دردهای عضلانی، اسهال، ضربان قلب نامنظم، سردرد، ترس و حملات پانیک، افسردگی، مصرف مواد مخدر و انواع مسکن‌ها از دیگر علامت های ابتلا به PTSD است که دکتر ایلیایی به آن اشاره کرد و در پاسخ به این سوال که آیا هر کسی بعد از یک حادثه دچار PTSD می‌شود، گفت: خیر، اما تقریبا بیشتر افراد نشانه‌های PTSD را در طی ماه اول بعد از سوانح شدید تجربه می‌کنند این واکنش‌های استرسی حاد باعث فهم تجربیات تلخ می‌شود، بنابراین، اغلب افراد پس از چند هفته به آرامی با اتفاقات پیش آمده کنار می‌آیند و علائم استرس به مرور از بین می‌رود، اما نکته اینجاست که وقتی علائم طولانی شود تبدیل به اختلال PTSDمی‌شود.
PTSD درمان می‌شود
وی به مبتلایان به PTSD توصیه کرد: خودتان را بخاطر PTSDملامت نکنید، علائم PTSDنشانگر ضعف نیست؛ این نشانه‌ها، علامت‌هایی طبیعی در افراد طبیعی به حوادث تلخ هستند. بنابراین احساسات‌تان را در خودتان نگه ندارید و اگر دچار این اختلال شده‌اید با پزشک متخصص مشورت کنید، چراکه درمان‌ها بسیار موفقیت آمیز است.
وی افزود: انتظار نداشته باشید که خاطرات بد سریعا از بین بروند، آنها ممکن است برای مدتی با شما باشند، زیاد از حد از خودتان انتظار نداشته باشید، به خودتان زمان بدهید تا تطابق به آنچه اتفاق افتاده است رخ دهد.
وی در ادامه به انواع روش های درمانی PTSD اشاره کرد و افزود: این بیماری دو درمان جسمانی و روانشناسی دارد به این شکل که همه روان درمانی‌های موثر بر PTSD، بر آن حادثه نا گوار که علائم را ایجاد کرده اند تمرکز می کنند نه بر روی زندگی گذشته تان، شما نمی توانید آنچه را اتفاق افتاده است تغییردهید و یا فراموش کنید اما شما می توانید یاد بگیرید طور دیگری درباره آن، درباره جهان و درباره زندگی تان فکر کنید. فردی که از اختلالات ناشی از یک حادثه ناگوار رنج می برد باید قادر باشد آنچه را که اتفاق افتاده تا آنجایی که ممکن است بدون اینکه دچار وحشت و اضطراب شود به خاطر آورد، این درمان ها به میزان قابل توجهی او کمک خواهد کرد.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی با اشاره به درمان های دارویی در مبتلایان به PTSD خاطرنشان کرد: این درمان ها که باید تحت نظارت پزشک متخصص انجام شود، باعث کنترل اضطراب ناشی از PTSD می شود، در مجموع همه درمان ها به فرد کمک می کند تا راه‌های آرامش (Relaxing) و کنترل استرس را یاد بگیرید.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پایان به اطرافیان افرادی که از اختلال استرسی پس از حادثه رنج می‌برند، هشدار داد: هرگز از کسی که حادثه بدی را پشت سر گذرانده است، نپرسید که او چه احساسی دارد، به آنها نگویید که خوش شانس بوده‌اند که زنده مانده‌اند، سعی در کوچک جلوه دادن تجربیات تلخ نداشته باشید مثل این‌که این خیلی هم بد نیست و به آنها پیشنهاد نکنید که فقط احتیاج به کنترل احساساتشان دارند.