چاپ

پیام مازند - کاهش ذخایر ارزی در دنیا و در میان کشور‌های مختلف، موجب کاهش ارزش پول ملی در بسیاری از این کشور‌ها شده است.
«دیپلماسی ایرانی» به نقل از گزارش‌های بلومبرگ و آی‌زد نوشت: به‌رغم مشکلات موجود در ذخایر ارزیِ جهان، هنوز میزان ذخایر ارزی در اغلب بانک‌های مرکزی کافی، و به مرز خطرناک نرسیده است.

رقم 7/8 درصد کاهش ذخایر ارزی جهان طی یک سال هنوز به نقطه بحرانی نرسیده، اما وضعیت آینده منوط به این است که منازعات ژئوپولیتیک تا چه مدتی ادامه یابد یا این منازعات تا چه مرحله‌ای گسترش پیدا کند.
ذخایر ارزی جهان به میزانی بی‌سابقه و با سرعتی شگفت‌آور در حال آب رفتن است. بنا به گزارش بانک مرکزی تعدادی از کشور‌ها ناچار شده‌اند حجم زیادی ارز برای حفظ ارزش پول ملی خود هزینه کنند. براساس گزارش بلومبرگ که ذخایر ارزی کشور‌ها را برای مدت بیست سال بررسی کرده، تنها در سال جاری یک تریلیون دلار از ذخایر ارزی جهانی کاسته شده است.
علت بخشی از کاهش ذخایر ارزی، مقابله بانک‌های مرکزی با نوسانات ارزش پول‌های ملی کشور‌ها در مقابل نرخ ارز عنوان شده است. طی بیست سال گذشته، امسال دلار آمریکا قویتر از هر زمان دیگری ظاهر شده در نتیجه، چون دلار پشتوانه ارزش اغلب پول‌های ملی در دنیاست، افزایش ارزش دلار کاهش شدید ارزش هر پول دیگری را سبب شده است.
اُفت شدید در ارزش پول‌های ملی دلیل دیگری هم دارد؛ به‌خاطر بحران‌های جهانی و افزایش رکود همچنین ایجاد اخلال در زنجیره تامین و تورم بالا، بانک‌های مرکزی در دنیا ناچار شده‌اند به منظور حمایت از اقتصاد ملی و ارزش پول خود در مقابل دیگر ارزها، به‌طور چشمگیری از ذخایر ارزی خود برداشت کنند.
یک دهم کاهش ذخایر ارزی در سال جاری متعلق به هند بوده است؛ از میزان ذخایر ارزی هند طی 9 ماه گذشته 96 میلیارد دلار کاسته شده و به رقم 538 میلیارد دلار در ماه اکتبر رسیده است! براساس گزارش بانک مرکزی هند دو سوم این کاهش چشمگیر ناشی از نوسانات قیمت کالا‌ها و نوسانات نرخ ارز و بقیه اُفت مزبور هم نتیجه حمایت بانک مرکزی از ارزش روپیه هند در مقابل دیگر ارز‌های خارجی بوده است. در ماه سپتامبر سال جاری روپیه هند دچار شدید‌ترین اُفت ارزش در مقابل دلار شد و فقط طی یک سال، ارزش آن 9 درصد اُفت کرد.
ذخایر ارزی ژاپن هم در حال آب شدن است. بانک مرکزی ژاپن در ماه سپتامبر سال جاری با تزریق 20 میلیارد دلار به بازار، اقدام به دستکاری در ارزش ین در مقابل دلار کرد و به این ترتیب 19 درصد از ذخایر ارزی ژاپن بلعیده شد.
پاکستان از ابتدای سال جاری 42 درصد از ذخایر ارزی خود را از دست داده است؛ 14 میلیارد دلار باقیمانده تنها برای پوشش دادن واردات برای 3 ماه کفایت می‌کند.
روسیه نیز با کاهش ذخایر ارزی مواجه شده است. نیمی از آن بخش از ذخایر ارزی روسیه که هنوز در خارج از کشور باقی مانده، مسدود شده است. در فوریه 2022 میزان ذخایر ارزی روسیه اندکی بیشتر از 643 میلیارد دلار بود و این رقم در ماه اکتبر به حدود 549 میلیارد دلار رسید. البته وضعیت روسیه به‌خاطر تحریم‌ها متفاوت از دیگر کشورهاست. روسیه در صورت نبود تحریم‌ها، بالا‌ترین میزان از ذخیره ارزی در دنیا را دارا بود، روسیه هیچ‌گونه بدهی خارجی ندارد و روبل در حال تقویت شدن است. با وجود اعمال تحریم علیه روسیه و دیگر مشکلات، کارشناسان بر این باور هستند که اگر برنامه‌ریزی مناسب و مدیریت صحیحی وجود داشته باشد روسیه قادر خواهد بود با همین ذخایر ارزی موجود و در دسترس، اوضاع را مدیریت و بر موازنه مثبت در پرداخت‌های خارجی تمرکز کند.
به‌رغم مشکلات موجود در ذخایر ارزیِ جهان، هنوز میزان ذخایر ارزی در اغلب بانک‌های مرکزی کافی و به مرز خطرناک نرسیده است. رقم 7/8 درصد کاهش ذخایر ارزی جهان طی یک سال هنوز به نقطه بحرانی نرسیده است. مشکل در این‌جاست که هنوز معلوم نیست تا چه مدت بانک‌های مرکزی دنیا می‌توانند از میزان ذخایر ارزی خود برای حمایت از پول‌های ملی استفاده کنند. وضعیت آینده منوط به این است که منازعات ژئوپولیتیک تا چه مدتی ادامه یابد یا اینکه این منازعات تا چه مرحله‌ای گسترش پیدا کند.
از آنجا که افزایش نرخ سود در آمریکا برای مهار تورم شتاب گرفته و در نتیجه ارزش دلار در مقابل دیگر ارز‌های دنیا بالا رفته، این مسئله این خطر را به‌وجود آمده که ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان به‌خاطر استفاده بیش از حد (جهت برقراری موازنه میان پول‌های ملی و دلار) تحلیل برود.