پیام مازند - تلسکوپ فضایی جیمز وب سال گذشته در چنین روزی(چهارم دی ماه سال 1400) به فضا پرتاب شد تا آغازگر عصر جدیدی از اکتشافات نجومی باشد به همین مناسبت نگاهی می‌اندازیم به تصاویری که این تلسکوپ قدرتمند در طول یک سال فعالیت کوتاه مدت خود در فضا ثبت و منتشر کرده است.
به گزارش ایسنا، تلسکوپ فضایی جیمز وب در روز چهارم دی 1400 به فضا پرتاب شد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این تلسکوپ جهان را در نور مادون قرمز رصد می‌کند. وب در نقطه‌ای موسوم به لاگرانژ 2، جایی در مدار خورشید و در فاصله یک میلیون کیلومتری از زمین قرار دارد.
این تلسکوپ فضایی پس از استقرار در مدار مورد نظر شش ماه را صرف راه‌اندازی و تراز کردن ابزارهای خود کرد و در حالی که آینه‌ی 18 بخشی خود را بر روی یک ستاره درخشان متمرکز کرده بود تا آن همه‌ی بخش‌های آینه را تنظیم کند و آن را به شکل یک آینه واحد در آورد اولین تصویر را از این ستاره منتشر کرد. البته این تصویر در دسته‌ی تصاویر رسمی وب به حساب نمی‌آمد و تنها یک تصویر آزمایشی است.
اولین تصویری که وب منتشر کرد انعکاس یک ستاره درخشان موسوم به HD 84406 را در هر 18 آینه وب نشان می‌داد. این تصویر را می‌توانید در ادامه مشاهده کنید. این ستاره خورشید مانند، در صورت فلکی دُب اکبر در فاصله‌ی تقریبی 241 سال نوری از زمین قرار دارد.

وب همزمان با انتشار این تصویر 18 تکه از ستاره‌ی HD 84406 یک سلفی نیز از خود منتشر کرد.

این تصویر با نورهای پراکنده از یک ستاره توسط دانشمندان اصلاح شد و نور منعکس شده از هر یک از قطعات آینه وب در جای خود قرار گرفت تا پازل 18 تکه آینه وب تکمیل شود اما این پایان کار نبود.

دانشمندان سپس تصویر را اصلاح و آینه‌های وب را تراز کردند تا در نهایت تصویری واحد از یک ستاره درخشان نمایان شود.

اگرچه این تصویر نهایی ستاره مورد نظر را نمایان کرده اما محققان دست از تلاش برنداشتند و این بار تصویری رنگی از ستاره‌ی HD 84406 منتشر کردند. البته باید خاطرنشان کرد رنگ قرمز این تصویر برای بهبود کنتراست بصری انتخاب و اعمال شده است. در واقع تلسکوپ‌های فضایی همچون جیمز وب و هابل تصاویر را به صورت سیاه و سفید ثبت می‌کنند. آنها از فیلترهایی استفاده می‌کنند که تنها به رنگی خاص از نور اجازه عبور می‌دهد. تصاویر فیلتر شده‌ی این تلسکوپ‌ها توسط دانشمندان و پردازشگرهای تصویر به صورت مجزا رنگ می‌شوند و سپس در یک تصویر واحد ادغام می‌شوند. رنگ‌ها در تصاویر تلسکوپ‌های فضایی گاهی اوقات نحوه‌ی دید چشمان ما را بازسازی می‌کنند و گاهی اوقات از آنها برای نمایان کردن ویژگی‌های جالب یک جرم مانند عناصر مختلف در یک سحابی استفاده می‌شود.

این اولین تصویر از تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا است که عمیق‌ترین و واضح‌ترین تصویر مادون قرمز از جهان‌های دور را تا به امروز نمایش می‌دهد. این تصویر از خوشه کهکشانی «SMACS 0723» ثبت شده که در فاصله 4.6 میلیارد سال نوری از ما قرار دارد و مملو از جزئیات است. عمر برخی از کهکشان‌های موجود در این تصویر به 13 میلیارد سال می‌رسد.
مدت کوتاهی پس از انتشار عمومی تصویر اول در عصر همان روز، وب چندین تصویر دیگر به اشتراک گذاشت که از نظر زیبایی بصری چیزی از تصویر اول کم نداشتند.

نماهای سحابی حلقه جنوبی و جفت ستاره‌های آن با ابزارهای جیمز وب موسوم به دوربین مادون قرمز نزدیک(NIRCam) و ابزار مادون قرمز میانی(MIRI) شکار شده است. در این تصویر، این ستاره‌ی کم‌نور و در حال مرگ، گاز و غباری را که جیمز وب با جزئیات بی‌سابقه‌ای ثبت کرده است، بیرون می‌دهد.
سحابی حلقه جنوبی یک سحابی سیاره‌ای است، اما برخلاف کلمه‌ی سیاره موجود در نامش، سیاره‌ای نیست، بلکه آنها پوسته‌های غبار و گازی هستند که توسط ستارگان خورشیدمانند در حال مرگ پراکنده می‌شوند.
دو دوربین تعبیه شده روی جیمز وب، جدیدترین تصویر از این سحابی سیاره‌ای را ثبت کرده‌اند که با نام «NGC 3132» فهرست‌بندی شده و به ‌طور غیررسمی به سحابی حلقه جنوبی معروف شده است.
تصویر بعدی که جیمز همزمان با چند تصویر دیگر در همان روز منتشر کرد نمایی خیره کننده از یک مجموعه‌ی کهکشانی موسوم به پنج قلوی استفان بود.

پنجمین کهکشان سمت چپ در این تصویر به نام «NGC 7320» در مقایسه با چهار کهکشان دیگر جلوتر است. این کهکشان در فاصله 40 میلیون سال نوری از زمین قرار دارد، در حالی که چهار کهکشان دیگر به نام‌های «NGC 7317»، «NGC 7318A»، «NGC 7318B» و «NGC 7319» حدود 290 میلیون سال نوری از زمین فاصله دارند. این در مقایسه با کهکشان‌های دورتر که میلیاردها سال نوری از ما فاصله دارند، هنوز از نظر کیهانی بسیار نزدیک است.
این تصویر، بزرگترین تصویر از این مجموعه کهکشانی تا به امروز است که مساحتی از آسمان به اندازه یک پنجم قطر ماه را آن طور که از زمین دیده می‌شود، پوشش می‌دهد.
تصویر بعدی وب تصویری از سحابی شاه‌تخته یا کارینا بود. شاه‌تخته یکی از درخشان‌ترین سحابی‌هایی است که در فاصله تقریبا 7600 سال نوری از زمین و در صورت فلکی نیمکره جنوبی قرار گرفته است.

آخرین مورد از تصاویر منتشر شده‌ی وب در روز 21 تیر متعلق به داده‌های مربوط به یک سیاره فراخورشیدی بود.

جیمز وب در کمال ناباوری نشانه‌هایی از آب و مه و شواهدی از ابرها را در سیاره فراخوشیدی «b96-WASP» که زمانی تصور می‌شد در آن وجود ندارد، مشاهده کرده است. این دقیق‌ترین طیف‌سنجی از این سیاره فراخورشیدی تا به امروز است.
بنابراین تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا نشانه مشخصی از آب را به همراه شواهدی از ابرها و مه در اتمسفر اطراف این سیاره غول پیکر گازی داغ که به دور ستاره‌ای دوردست شبیه به خورشید می‌چرخد، ثبت کرد.
آینه عظیم جیمز وب و ابزارهای دقیق آن با همکاری یکدیگر موفق به ثبت دقیق‌ترین اندازه‌گیری‌های نور ستارگان در اتمسفر این سیاره فراخورشیدی شده‌اند. طیف نور این سیاره که حاوی اطلاعاتی در مورد ساختار جو آن در فاصله 1150 سال نوری از ما است، نشانه مشخصی از وجود آب را در آن نشان می‌دهد.
قدرت سیگنالی که وب شناسایی کرده است به نقش مهمی که این تلسکوپ در جستجوی سیارات بالقوه قابل سکونت در سال‌های آینده ایفا خواهد کرد، اشاره دارد. اگرچه این تصاویر نگاه مردم سراسر جهان را خیره کرد اما پایان کار نبود بلکه آغازی برای انتشار داده‌های هیجان‌انگیزتر از سوی این تلسکوپ جوان و قدرتمند بود.
تنها یک روز بعد در روز 22 تیر، وب تصویری از سیاره مشتری به همراه سه قمر اروپا(Europa)، تبه(Thebe) و متیس(Metis) منتشر کرد.

این عکس‌ها با استفاده از دوربین مادون قرمز نزدیک تلسکوپ و با استفاده از دو فیلتر مختلف برای فوکوس بر روی طول موج‌های جداگانه از نور گرفته شده‌اند و به ‌عنوان بخشی از گزارش راه‌اندازی جیمز وب منتشر شده‌اند، گزارشی که جزئیات تمام آزمایش‌هایی را که ابزارهای علمی جیمز وب قبل از اینکه بتوانند به طور جدی دریافت و ارسال داده‌ها را شروع کنند، پشت سر گذاشته‌اند.
گرفتن عکس از مشتری نیز بخشی از این آزمایشات بود تا اطمینان حاصل شود که این رصدخانه فضایی می‌تواند اجرامی که با سرعت بالا در منظومه شمسی در حال حرکت هستند را ردیابی کند.
سیاره مشتری کندترین اما بزرگ‌ترین و دیدنی‌ترین سیاره از میان 9 هدف متحرکی بود که برای این آزمایش‌ها استفاده شد و جیمز وب نشان داد که می‌توان اجرام را حتی اگر یک سیاره درخشان باشد که نور را به دوربین‌های آن می‌تاباند، ردیابی کرد.
انجام این آزمایش‌ها نشان داد که جیمز وب در ردیابی اجرام متحرک حتی بهتر از حد انتظار و سریع است، مسئله‌ای که به ویژه برای مطالعه دنباله‌دارها، سیارک‌های نزدیک به زمین و حتی اجرام میان‌ستاره‌ای مفید خواهد بود.
این دو تصویر از مشتری، کامپوزیت تصویری با طول موج کوتاه از مشتری در سمت چپ و تصویری با طول موج بلند در سمت راست را نشان می‌دهد که انواع شرایط جوی و بسیار متفاوتی را نشان می‌دهد که جیمز وب قادر به تشخیص آن است.
گفتنی است که این تصاویر، مانند تصاویر اصلی که طی روز گذشته منتشر شدند، تصاویر پردازش شده، رسمی و با وضوح کامل نیستند، اما همانطور که گفته شد در گزارش راه‌اندازی ناسا گنجانده شده‌اند تا نشان دهند که ابزار دوربین مادون قرمز نزدیک جیمز وب می‌تواند اهداف متحرک را ردیابی کند.
وب در روز 28 تیر تصویری از کهکشان مسیه 74 یا فانتوم ثبت کرد.

جیمز وب علاوه بر ثبت تصاویر خیره‌کننده از سحابی‌ها و سیاره‌هایی که پیش‌تر نیز توسط سایر تلسکوپ‌ها مورد رصد قرار گرفته بودند از اجرامی که پیش از این بشر قادر به رصد آنها نشده بود نیز تصویربرداری کرد.
این تلسکوپ فضایی قدرتمند در روز 30 تیر 1401 موفق به رصد قدیمی‌ترین کهکشانی که تا به آن روز مشاهده کردیم بودیم، شد.

محققان مرکز اخترفیزیک هاروارد و اسمیتسونیان(Harvard and Smithsonian) نیز کهکشان دیگری به نام «GLASS-z11» را کشف کرده‌اند.
هردو این کهکشان‌ها دارای جرمی معادل یک میلیارد خورشید هستند و این همان میزانی است که از یک کهکشان با چنین قدمتی انتظار می‌رود و این نشان می‌دهد که ستاره‌ها حتی زودتر از تصور دانشمندان شکل گرفته‌اند.
آن‌ها همچنین در مقایسه با کهکشان ما که 100 هزار سال نوری قطر دارد، کوچک هستند. عرض «GLASS-z13» تقریباً 1600 سال نوری است در حالی که «GLASS-z11» تقریبا 2300 سال نوری عرض دارد.
هنوز یک ماه از انتشار این داده‌های هیجان‌انگیز نگذشته بود که وب رکورد خود را شکست. تنها یک هفته پس از رصد کهکشان «GLASS-z13» این تلسکوپ فضایی موفق به رصد کهکشانی شد که تنها 235 میلیون سال پس از مه‌بانگ وجود داشته است و در فاصله 35 میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد.

تنها یک روز پس از انتشار خبر رکوردشکنی وب، خبری مبتنی بر رصد یک ابرنواختر توسط این تلسکوپ فضایی منتشر شد.

دوربین فروسرخ نزدیک تلسکوپ فضایی جیمز وب، یک جسم درخشان غیرمنتظره را در کهکشانی به نام «SDSS.J141930.11+5251593» در فاصله حدودی سه تا چهار میلیارد سال نوری از زمین رصد کرده بود. این جسم درخشان در طول یک دوره پنج روزه کم نور شده بود و این نشان می‌داد که این جرم آسمانی می‌تواند یک ابرنواختر باشد که با خوش‌ اقبالی، مدت کوتاهی پس از انفجار توسط تلسکوپ رصد شده است. این کشف از آن جهت شگفت‌آور بود که تلسکوپ فضایی جیمز وب برای جستجوی ابرنواخترها ساخته نشده است. رصد ابر نواخترها وظیفه‌ای است که معمولاً توسط تلسکوپ‌های پیمایشی در مقیاس بزرگ انجام می‌شود. این تلسکوپ‌ها بخش‌های وسیعی از آسمان را در فواصل زمانی کوتاه اسکن می‌کنند. از سوی دیگر، وب با جزئیات بسیار زیاد به مناطق بسیار کوچکی از جهان نگاه می‌کند.
اندکی پس از انتشار تصویری از ابرنواختر رصد شده توسط جیمز وب 10 میلیون دلاری ناسا، تصویر جدیدی از وب منتشر شد که در آن سیاره مشتری قابل رویت بود.

برای ایجاد این تصویر جدید، ابزار دوربین مادون قرمز نزدیک وب با استفاده از آنچه که دانشمندان آن را فیلتر «F212N» می‌نامند، نزدیک به 11 دقیقه به مشتری خیره شد تا نوری را با طول موج 2.12 میکرون، تقریباً به اندازه طول یک باکتری معمولی رصد کند.
تصویر خیره‌کننده‌ی بعدی که با فاصله تنها یک روز منتشر شد، تصویری رنگی از کهکشان چرخ‌گاری بود.

کهکشان چرخ‌گاری که در فاصله 500 میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی سنگ‌تراش(Sculptor) در آسمان جنوبی قرار گرفته است، نوع نسبتا کمیابی از کهکشان‌ها است که اخترشناسان آن را کهکشان حلقه‌ای می‌نامند. دانشمندان بر این باورند که مدت‌ها پیش، چرخ‌گاری یک کهکشان مارپیچی معمولی، شبیه به کهکشان راه شیری ما بوده است. سپس، چند صد میلیون سال قبل، با کهکشانی کوچک‌تر برخورد کرده و این برخورد، ساختار آن را به آنچه که اخترشناسان امروزی می‌توانند ببینند تغییر داده و دو ساختار حلقه مانند را که یکی مرکز کهکشان را احاطه کرده و دیگری کل کهکشان را در بر می‌گیرد، تشکیل داده است.
در روز 31 مرداد تصاویر دیگری از سیاره مشتری منتشر شد. این تصاویر به صورت مصنوعی رنگ آمیزی شده بودند تا ویژگی‌های خاص این سیاره را به طور مشخص‌تری به نمایش در آورند. نقش و نگارهای این سیاره همچون یک شاهکار مینیاتوری در طول نوارهای رنگی آن و دور «لکه بزرگ سرخ» معروف این غول گازی خودنمایی می‌کنند و همچنین یک نمای بی‌سابقه از شفق‌های قطبی در قطب شمال و جنوب این سیاره دیده می‌شود.

در یکی از تصاویر نمای خاصی از مشتری به همراه حلقه‌های کم نور آن و دو قمر کوچک آن به نام‌های آمالتئا(Amalthea) و آدرستیا(Adrastea) در حالی که کهکشان‌های دیگر در پس زمینه خودنمایی می‌کنند قابل رویت است.
وب در هفته‌ی اول از ماه شهریور پر کار ظاهر شد و تصویری از حلقه‌ی اینشتین که در فاصله‌ی 12 میلیارد سال نوری از ما قرار دارد، منتشر کرد. در اخترشناسی رصدی، حلقه اینشتین زمانی رخ می‌دهد که نور یک کهکشان یا ستاره در مسیر رسیدن به زمین از کنار یک جرم بزرگ کیهانی عبور می‌کند. به دلیل همگرایی گرانشی نور منحرف می‌شود و طوری به نظر می‌رسد که نور از نواحی مختلفی آمده است. اگر منبع نور، عدسی و ناظر همه در یک راستا باشند، نور به صورت یک حلقه ظاهر می‌شود.

ماه سپتامبر(10 شهریور) با ثبت اولین تصویر وب از یک سیاره فراخورشیدی آغاز شد. سیارات فراخورشیدی سیاراتی هستند که به دور خورشیدهای دیگری غیر از خورشید ما می‌چرخند. تصاویر این سیاره فراخورشیدی از طریق چهار فیلتر نوری مختلف دیده می‌شود. این تصاویر، یک غول گازی را نشان می‌دهند، سیاره‌ای بدون سطح سنگی که نمی‌تواند قابل سکونت باشد.

پنج روز بیشتر از انتشار تصویر وب از یک سیاره فراخورشیدی نگذشته بود که این تلسکوپ قدرتمند یک «رتیل فضایی» شکار کرد. این مهد ستارگان با نام 30 دورادوس(30 Doradus) نام مستعار سحابی رتیل را از رشته‌های بلند و غبار آلودش گرفته است. این سحابی که در کهکشان ابر ماژلانی بزرگ واقع شده است، بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین منطقه تولد ستارگان در نزدیکی کهکشان ما است و علاوه بر آن داغ‌ترین و پرجرم‌ترین ستاره‌های شناخته شده را در خود جای داده است. ‌

در روز 11 سپتامبر(20 شهریور) اولین تصویر جیمز وب از سحابی شکارچی(Orion Nebula) منتشر شد. این مهد ستاره‌ای در صورت فلکی شکارچی، در فاصله 1350 سال نوری از زمین، در شرایط مشابهی که منظومه شمسی ما بیش از 4.5 میلیارد سال پیش در آن متولد شد، قرار گرفته است. ستاره‌شناسان از این جهت به این منطقه علاقه‌مند هستند که با بررسی آن می‌توان دریافت که در طول چند میلیون سال آغازین تکامل سیاره ما، چه اتفاقاتی رخ داده است.

تصویر وب با تصاویر دیگری که از این سیاره سرخ دیده‌ایم تفاوت داشت. اما چرا تصاویر وب از مریخ تا این حد متفاوت به نظر می‌رسیدند؟ وب برای تشخیص نور ضعیف از کهکشان‌های دور ساخته شده، بنابراین رصد مریخِ بسیار درخشان، کار چالش برانگیزی بوده است. دانشمندان مجبور بودند از روش‌های خاصی برای جلوگیری از غرق شدن وب در نور مریخ استفاده کنند.
این تلسکوپ فضایی از مکانی که در آن قرار گرفته، می‌تواند پدیده‌های کوتاه ‌مدت مانند طوفان‌های گرد و غبار، الگوهای آب‌وهوایی و موارد دیگر را در مریخ مطالعه کند و تکمیل کننده ماموریت مریخ‌نوردها و سایر ماموریت‌ها باشد.
تصویر بالا نمای نزدیکی از مریخ است که توسط ابزار مادون قرمز نزدیک وب ثبت شده و نور 2.1 میکرونی منعکس شده خورشید را نشان می‌دهد و جزئیات سطح مریخ همچون دهانه‌ها و لایه‌های غبار را آشکار می‌کند. این تصویر عمدتاً به رنگ قهوه‌ای تیره لکه‌دار دیده می‌شود و سه بخش در گوشه‌های بالا سمت راست، سمت چپ و پایین سمت چپ آن روشن‌تر هستند. همانطور که توسط کد رنگ‌ها توضیح داده شده است، این مناطق نورانی‌تر هستند. فِلش‌ها به ویژگی‌های جغرافیایی مریخ اشاره دارند؛ سیرت بزرگ که یک سنگ آتشفشانی تیره است، دهانه هویگنس (Huygens Crater) و حوضه هلاس (Hellas Basin).

این تصویر نیز توسط دوربین مادون قرمز نزدیک گرفته شده و نقشه گرمایی را نشان می‌دهد که انتشار نور 4.3 میکرونی به شکل گرما، در آن قابل رؤیت است. مناطق تاریک‌تر و سردتر، مانند قطب‌های مریخ و نیمکره شمالی، به رنگ بنفش و قرمز نشان داده می‌شوند. رنگ نارنجی و زرد نشان دهنده مناطق روشن‌تر و گرم‌تر است.
یک بخش بزرگ زرد رنگ در نیمه چپ وجود دارد که خورشید تقریباً بالای آن قرار دارد. بخش نارنجی رنگ در داخل قطعه زرد، حوضه هلاس است که به دلیل اثرات جوی تیره‌تر به نظر می‌رسد. ابزار طیف سنجی مادون قرمز نزدیک وب نشانه‌هایی از دی اکسید کربن، مونوکسید کربن و آب را شناسایی کرده است. با تجزیه و تحلیل این داده‌ها، دانشمندان می‌توانند درباره غبار، ابرها و ویژگی‌های سطح مریخ اطلاعات بیشتری کسب کنند.
مریخ و مشتری تنها سیاراتی نبودند که وب تصاویری از آن‌ها ثبت کرد. تصویر بعدی وب از یکی از سیارات همسایه ما در روز 30 شهریور از نپتون منتشر شد که در آن حلقه‌ها و قمرهای این غول یخی دیده می‌شد. تصویر تلسکوپ فضایی جیمز وب علاوه بر حلقه‌های باریک و درخشان نپتون که قبلا شناخته شده بودند، حلقه‌های غبار ضعیف‌تری را نیز در اطراف نپتون نشان می‌دهد که حتی بازدید نزدیک وویجر2 از این سیاره در سال 1989 نیز نتوانست آن را آشکار کند. این‌ حلقه‌ها را دانشمندان قبلا ندیده بودند.

درست بالای غول یخی در نسخه کوچک‌نمایی‌شده از نمای نپتون، یک نقطه نورانی درخشان وجود دارد که قمر تریتون(Triton) را نشان می‌دهد. این قمر نپتون، با لایه‌ای منجمد از نیتروژن متراکم پوشانده شده است و بسیار درخشان به نظر می‌رسد. تریتون حدود 70 درصد از نور خورشید را که به آن می‌تابد، منعکس می‌کند.

کمی بعد نخستین رصد همزمان جیمز وب و هابل رقم خورد. تلسکوپ فضایی جیمز وب و همتای قدیمی آن یعنی هابل، از برخورد فضاپیمای آزمایش تغییر جهت دوگانه سیارک (DART) به سیارک دیمورفوس در روز دوشنبه 26 سپتامبر(4 مهر) عکس گرفتند. براساس اعلام ناسا، این رصدها، نخستین کاری بود که دو تلسکوپ فضایی به طور همزمان انجام دادند و همکاری آنها اطلاعات جدیدی را در مورد سیارک مورد اصابت نشان خواهد داد.

در روز 27 سپتامبر(5 مهر) وب تصویری از کهکشان «IC 5332» منتشر کرد. این کهکشان مارپیچی با استفاده از ابزار مادون قرمز میانی وب به تصویر کشیده شد. این کهکشان ظاهری شبیه به تارهای خاکستری عنکبوت داشت.

در روز 19 اکتبر(27 مهر) تصویری از ستون‌های آفرینش توسط وب منتشر شد. در این تصویر ستارگان جدیدی از میان ابرهای متراکم گاز و غبار در حال شکل گیری هستند. این ستون‌ها از گازها و غبارهای خنک میان‌ستاره‌ای تشکیل شده‌اند و در نوری با طول موج نزدیک به فروسرخ نیمه شفاف به نظر می‌آیند. این سازه کیهانی در فاصله‌ی 7000 سال نوری از زمین قرار دارد.

دانشمندان در آن زمان نوشتند که تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا ممکن است موفق به ثبت تصویری از دو «هاله» از ماده تاریک در منطقه‌ای شده باشد که در آن «گره‌ای» از کهکشان‌ها در اطراف یک هسته فعال کهکشانی بسیار درخشان در حال شکل‌گیری هستند. هسته‌ای که 11.5 میلیارد سال پیش ایجاد شده است.
سه کهکشانی که جیمز وب از آنها تصویربرداری کرده است با سرعت زیاد به دور یکدیگر می‌چرخند، و چنین فرآیندی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که جرم زیادی وجود داشته باشد. ستاره شناسان بر این باورند که آنها دو هاله عظیم از ماده تاریک در حال ادغام هستند.
آن‌ها معتقدند که این منطقه با گره کهکشانی یکی از متراکم‌ترین مناطق شناخته شده شکل گیری کهکشان‌ها در کیهان اولیه است، زیرا اختروشی که در آن ناحیه قرار دارد، تنها دو میلیارد سال پس از مه‌بانگ که 13.8 میلیارد سال قبل رخ داد، شکل گرفته است.
این اختروش با نام «SDSS J165202.64+172852.3» یک اختروش «بسیار سرخ» است که از طریق طول موج‌های نزدیک به فروسرخ مشاهده می‌شود که توسط طیف‌نگار مادون قرمز نزدیک تلسکوپ وب رصد شده است.
با آغاز ماه آبان جیمز وب تصویری از یک شکل‌گیری ستاره‌های پنهان در دو کهکشان در حال برخورد منتشر کرد. در این تصویر که در روز چهارم آبان منتشر شده بود، ادغام دو کهکشان با نام مشترک «IC 1623» دیده می‌شود. این دو کهکشان در حال ادغام با سرعتی 20 برابر سریع‌تر از کهکشان راه‌شیری در حال ایجاد ستاره هستند.

در روز 16 نوامبر(25 آبان) این تلسکوپ فضایی نوپا تصویری از یک ساعت شنی در آسمان به اشتراک گذاشت. جیمز وب، ویژگی‌های پنهان یک پیش‌ستاره را در ابر تاریک موسوم به «L1527» آشکار کرده است و بینشی را در مورد آغاز یک ستاره جدید ارائه می‌کند. این ابرهای فروزان فقط در نور فروسرخ قابل مشاهده هستند و همین موضوع، آنها را به یک هدف ایده‌آل برای دوربین مادون قرمز نزدیک جیمز وب تبدیل کرده است.

ابرهای غبار و گاز در گردن این ساعت شنی فقط در نور فروسرخ قابل مشاهده هستند. طول موج‌های فروسرخ، همان طول موج‌هایی هستند که تلسکوپ فضایی جیمز وب در آنها تخصص دارد.
این پیش‌ستاره، یک توده گاز داغ و پف‌کرده است که تنها کسری از جرم خورشید ما به شمار می‌رود. همان طور که پیش‌ستاره، مواد را به داخل می‌کشد، هسته آن فشرده و داغ‌تر می‌شود. در نهایت، همجوشی هسته‌ای آغاز می‌گردد و یک ستاره به وجود می‌آید.
خط تاریکی که در مرکز ساعت شنی دیده می‌شود، نمای لبه‌ای از یک قرص پیش‌سیاره‌ای است که هنگام شکل‌گیری ستاره به درون آن کشیده می‌شود. اندازه آن تقریبا به اندازه منظومه شمسی ما است و احتمال دارد که نهایتا در سیارات جمع شود و روزنه‌ای را به سوی تاریخ منظومه شمسی باز کند. قرص پیش‌سیاره‌ای، قرصی از مواد است که هنگام شکل‌گیری ستاره به درون آن کشیده می‌شود.
پس از طی یک سفر چندماهه در دل تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب به ماه آذر سال جاری می‌رسیم. وب در روز نهم آذر تصویری از دو کهکشان در حال ادغام منتشر کرد.

وب که تاکنون نگاهش را به سمت سیاراتی همچون نپتون، مریخ و مشتری چرخانده بود کمی بعد تصویری از قمر سیاره زحل ثبت کرد. عکسی که تلسکوپ فضایی جیمز وب از قمر زحل ثبت کرده است، تصویری از ابرهای متان را به نمایش می‌گذارد. گویا این یک فصل ابری برای تایتان(Titan)، بزرگترین قمر زحل است. تایتان دنیای عجیبی است. اگر زمین از یخ آب ساخته شده بود، رودخانه‌ها و دریاهای آن پر از متان مایع و سایر هیدروکربن‌ها بودند و جو غلیظ و مه‌آلودی پر از ابرهای متان داشت، تایتان می‌توانست کمی شبیه به زمین باشد.

آخرین تصویر منتشر شده از وب تا به این لحظه چشم‌انداز بی‌نظیری از کهکشان‌هایی است که تا به حال دیده نشده‌ بودند و مانند الماس در کیهان می‌درخشند. تلسکوپ جیمز وب برای ثبت این تصویر که اواخر ماه آذر منتشر شد روی بخشی از آسمان متمرکز شد و توانست از هشت رنگ مختلف نور نزدیک به فروسرخ برای دیدن اجرام آسمانی استفاده کند که یک میلیارد برابر کم‌نورتر از آن چیزی هستند که با چشم غیر مسلح دیده می‌شود. هزاران کهکشان در فواصل مختلف می‌درخشند و مقداری از نور موجود در تصویر تقریبا 13.5 میلیارد سال را طی کرده است تا به ما برسد. پژوهشگران، داده‌های جیمز وب را با پرتوهای فرابنفش و مرئی که توسط «تلسکوپ فضایی هابل»(HST) گرفته شده‌اند، ترکیب کردند تا این تصویر را ایجاد کنند. طول موج‌های نور هر دو تلسکوپ همراه با هم، عمق و جزئیات بی‌سابقه‌ای را از کهکشان‌های فراوان موجود در جهان نشان می‌دهند. بسیاری از این کهکشان‌های دور همیشه از دید هابل و تلسکوپ‌های زمینی دور بوده‌اند.

سفر پر ماجرای وب در اعماق فضا همچنان ادامه دارد. این تلسکوپ فضایی قدرتمند که با اهداف گوناگونی به فضا پرتاب شده است از لحظه‌ی آغاز کارش تاکنون بارها توجه جهانیان را به تصاویر شگفت‌انگیز خود معطوف کرده است.
وب به گونه‌ای طراحی شده که طول عمر آن در فضا پس از پرتاب حدود پنج و نیم سال باشد اما این تلسکوپ می‌تواند برای بیش از 10 سال به فعالیت خود ادامه دهد. طول عمر آن با توجه به میزان سوختی که برای حفظ مدار خود استفاده می‌کند و احتمال تخریب اجزای آن در طول زمان در محیط خشن فضا تعیین می‌شود. تاکنون ریز شهاب‌سنگ‌های کوچکی به وب برخورده‌ کرده‌اند اما هیچ حادثه‌ای باعث بروز مشکل جدی در این تلسکوپ فضایی نشده است.
انتهای پیام