لایروبی رودخانه هراز؛ گامی برای مهار سیلاب‌های ویرانگر

پیام مازند - عملیات لایروبی رودخانه هراز در شهرستان آمل به عنوان یکی از راهکارهای اساسی برای کنترل سیلاب و کاهش خسارات آغاز شد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مازندران ؛ لایروبی رودخانه ها علاوه بر کنترل سیل با هدف حفاظت رودخانه‌ها در مقابل تعرض به حریم و بستر آنها، کاهش خسارات احتمالی سیلاب، بهبود وضع زندگی ساکنان حاشیه رودخانه‌ها و هدایت پتانسیل‌های موجود در منطقه به سوی توسعه پایدار صورت می گیرد.
لایروبی رودخانه‌ها یکی از مجموعه اقدامات مورد نیاز برای حفاظت، ساماندهی رودخانه‌ها و کنترل سیلاب است که صرفاً برای رفع انسدادهای ایجاد شده در مسیر تخلیه رودخانه‌ها به پایانه خود دریا کاربرد دارد.
در مازندران حدود 120 شاخه رودخانه با حدود سه میلیارد و 760 میلیون مترمکعب برآورد آبی در سال وجود دارد که برنامه ریزی دوره ای برای لایروبی این رودخانه در بازه زمانی مشخص شده توسط شرکت آب منطقه ای ضرورتی انکارناپذیر است.
در این بین، رودخانه هراز در شهرستان آمل، به عنوان یکی از پرآب و خروشان ترین رودخانه ها در مازندران و شمال کشور محسوب می شود که از ارتفاعات کوه دماوند سرچشمه می گیرد.
این رودخانه به تنهایی با ظرفیت سالانه 537 میلیون مترمکعب، در مسیر 185 کیلومتری خود از دامنه های بام ایران تا مسیرهای پایین دست، باعث حیات بخشیدن بی منت به حاشیه نشیان خود تا رسیدن بدون مهار به دریای خزر می شود. 
در کنار نعمات بی شمار آورده های رودخانه هراز، خسارت ناشی ازطغیان وسیلابی شدن این رودخانه درطول سال کم نیست.
وقوع سیلاب‌های ویرانگر سالهای اخیر به باغات سیاه ریشه، مزارع پرورش ماهی و روستاهای پایین دست بخش لاریجان، انگشت اتهام را به سمت لایروبی نشدن این رودخانه پرآب در مسیرجاده هراز نشانه برده است.
احمد افرازه، دهیار روستای وانا از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل گفت: با وجود ظرفیت های بسیار فراوانی که رودخانه هراز برای توسعه گردشگری، باغات سیاه ریشه در بخش لاریجان دارد، آب شدن ناشی از برف های بهاره وحتی تابستانه، در چند سال گذشته متاسفانه باعث وقوع سیلاب های طغیانگر وخرابی های بسیار دراین بخش شده است.
وی افزود: برای نمونه در سال گذشته و حتی بهار امسال، وقوع چندین بار سیل ناگهانی، خراجی های زیادی ازجمله چندین سردهنه، پل های میان بند وکوچک، زیرساخت های ورودی روستا وحتی شهر گزنک، چندین مزرعه پرورش ماهی و بیش از 100 هکتار خسارت به باغات سیاه ریشه روستاهای پایین دست و در مسیر رودخانه هراز بر جای گذاشته است.
دهیار روستای وانا لاریجان، درعین حال بیشترین مسیرهای درگیر سیل در بخش لاریجان را عمدتا روستاهایی که درحاشیه رودخانه هراز واقع شدند و انباشت آورده های کوهی وسنگی زیادی در آن مسیرهای وجود دارد، اعلام کرد و افزود: متاسفانه لایروبی نشدن مسیراصلی رودخانه هراز، در زمان وقوع سیل، برای خروجی حجم چند برابری آب، باعث هدایت حجم سیلاب ازمسیرهای فرعی به سمت باغات، مزارع پرورش ماهی وروستاهای درمسیررودخانه می شود.
افرازیده، اقدام لایروبی رودخانه هراز توسط شرکت آب منطقه ای مازندران در محدوده شهرک گزنک تا وانا را اقدام ارزشمند و مورد نیاز منطقه دانست و گفت: قطعا با لایروبی، ادامه مسیر به سمت پایین دست، خسارت های میلیاردی هرساله دراین بخش کاسته خواهد شد.

پل وانا تا شهر گزنک، گام اولیه برای لایروبی رودخانه هراز
هرچند لایروبی کردن رودخانه هراز با وجود خروشان وپرآب آن سختی خاص خودش را دارد، اما ثمرات آن شیرین تر از خسارت های جبران ناپذیران آن می باشد.
کارشناسان معتقدند بازگشایی و لایروبی بستر رودخانه‌ها به ویژه در دهانه پل‌ها، ساحل بندی و دیوار کشی حریم رودخانه‌ها و ایجاد بند‌های تاخیری در مسیر‌های حادثه خیز از راهکار‌های موثر کنترل سیلاب است.
از همین رو شرکت آب منطقه ای مازندران، آستین همت را بالا زده و فازنخست لایروبی رودخانه هراز را از نقطه سیل گیر آن شروع کرده است.
مدیر امور منابع آب شهرستان آمل در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفت: شهرستان آمل به لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در دماوند کوه دماوند و میزان بالای بارش های سالانه برف وباران، شرایط زمین شناسی و وضعیت توپوگرافی خشن و کوهستانی و شیب تند، یکی از مناطق در عرض سیل هر ساله محسوب می شود.
مهدی صدیقی، بیشترین مشکلات ناشی از سیلابی شدن رودخانه هراز را ناشی از ذوب شدن برف وهدایت روان آب ها در اواخربهار واوایل تابستان هرسال اعلام کرد و افزود: این وضعیت بطور مستقیم وابسته به میزان تولید رواناب و سیلاب های در بالادست ، افزایش حجم آب رودخانه هراز در مسیر پایین دست می شود.
وی اضافه کرد: با توجه به وضعیت سیل خیزی وضروت لایروبی که رودخانه هراز درحوزه بخش لاریجان داشت، شرکت آب منطقه ای مازندران، با انتخاب پیمانکار وکنترل وضعیت سیلابی رودخانه، لایروبی حدود دوکیلومتر از پل وانا تا قبل از شهرگزنک را انجام داده که رضایت باغداران واهالی منطقه را نیز به همراه داشته است.
مدیرامور منابع آب شهرستان آمل، با بیان اینکه برای لایروبی مسیرهای دیگررودخانه هراز نیازمند اعتبارهای مشخص شده است وباید به موقع تخصیص آن انجام وپیمانکار نیز انتخاب شود، تصریح کرد: انتظار است با توجه به وضعیت رودخانه هراز، اهمیت وارزش بالای آن برای مردم منطقه، لازم است، شهرستان آمل ورودخانه هراز به صورت ویژه دیده شود و با تدوین و اجرای یک برنامه دقیق عملیاتی جهت مهار و کنترل سیلاب های آن اقدام شود.
حدود هفت هزار کیلومتر طول رودخانه های مازندران است و با توجه به فصل پربارشی پاییزوزمستان وحتی بهار، صدور بخشنامه های نسبت به افزایش احتمال وقوع سیلاب در مناطق کوهستانی وپایین دست، همواره هشدار داده می شود..
از این رو ایجاد آمادگی و انجام اقدامات فنی و پیشگیرانه برای مقابله با سیلاب‌های احتمالی مبتنی بر تجربیات سیلاب‌های اخیر بسیار حائز اهمیت و ضروری و باید مورد توجه جدی مسئولان استان قرار گیرد و نشود فقط به زمانی که سیلاب مخربی جاری و فاجعه‌ای به بار و توجه همگان تنها به اقدامات روبنایی جلب و تا سیل بعدی خدانگهدار.
گزارش از مهدی غلامی

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی