پیام مازند - آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که بیت‌کوین دقیقاً چیست و چرا همه درباره‌اش صحبت می‌کنند؟ این ارز دیجیتال مرموز که تنها با چند کلیک به کیف پول شما منتقل می‌شود، چگونه توانسته نظم مالی جهان را به چالش بکشد؟ بیت‌ کوین فقط یک پول دیجیتالی نیست؛ بلکه نماینده نسلی جدید از دارایی‌های مالی است که قوانین بازی را تغییر داده‌اند.
در این مقاله، قدم‌به‌قدم با مفهوم بیت‌کوین آشنا می‌شویم، از نحوه کارکرد و استخراج آن گرفته تا تفاوت‌های کلیدی‌اش با بیت‌کوین کش. اگر به دنبال درکی ساده، کاربردی و حرفه‌ای از این ارز دیجیتال بزرگ هستید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
آشنایی با بیت‌کوین بیایید مقاله را با این پرسش آغاز کنیم که بیت کوین چیست ؟ بیت‌کوین نوعی ارز دیجیتال است که هدف آن حذف نیاز به نهادهای مرکزی مانند بانک‌ها یا دولت‌هاست. این ارز دیجیتال از فناوری بلاکچین برای انجام تراکنش‌های همتا به همتا (Peer-to-Peer) در یک شبکه غیرمتمرکز استفاده می‌کند.
تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین از طریق مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work) تأیید می‌شوند؛ الگوریتمی که به ماینرها (Miners) اجازه می‌دهد در ازای تایید تراکنش‌های بیت کوین پاداش ارز دیجیتال کسب کنند.
بیت‌کوین (BTC) در سال 2009 توسط توسعه‌دهنده‌ای ناشناس به نام «ساتوشی ناکاموتو» معرفی شد. این ارز دیجیتال، اولین و همچنین باارزش‌ترین رمزارز جهان به شمار می‌رود.
در تاریخ 4 دسامبر 2024، قیمت بیت‌کوین برای نخستین بار از مرز 100٬000 دلار عبور کرد؛ نقطه‌ عطفی که مدت‌ها انتظار آن می‌رفت. اگرچه قیمت آن در ماه‌های بعد حدود 30٪ کاهش یافت، اما دوباره در تاریخ 8 می 2025 از مرز 100٬000 دلار عبور کرد و بار دیگر پایداری و نوسان‌پذیری این ارز دیجیتال را نشان داد.
بیت‌کوین چگونه کار می‌کند؟ بیت‌کوین یک ارز دیجیتال است که می‌تواند در یک کیف پول دیجیتال یا ولت (Wallet) ذخیره شود. هر BTC معادل یک بیت‌کوین کامل است، اما شما می‌توانید کسری از یک BTC را نیز خریداری کنید. کوچک‌ترین واحد بیت‌کوین «ساتوشی» نام دارد که برگرفته از نام خالق بیت‌کوین است. هر ساتوشی معادل یک صد میلیونیم (0.00000001) بیت‌کوین است، بنابراین دریافت مالکیت بخشی از یک بیت‌کوین کاملاً رایج است.
بلاکچین بیت‌کوین بر روی شبکه‌ای غیرمتمرکز به نام بلاکچین کار می‌کند که کل تراکنش‌ها را ثبت و ضبط می‌کند. این تراکنش‌ها در قالب بلوک‌هایی (Block) سازمان‌دهی شده و به یکدیگر «زنجیر» می‌شوند تا از دستکاری آن‌ها جلوگیری شود. این شبکه، سابقه‌ای دائمی و غیرقابل دستکاری از هر تراکنش ایجاد می‌کند و امکانی را فراهم می‌سازد تا همه کاربران بیت‌کوین درک مشترکی از مالکیت داشته باشند.
کلیدهای خصوصی و عمومی کیف پول بیت‌کوین شامل یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی است که با یکدیگر همکاری می‌کنند تا مالک کیف پول بتواند تراکنش‌ها را آغاز کرده و به‌صورت دیجیتال امضا کند. این فرایند، کارکرد اصلی بیت‌کوین یعنی «انتقال امن مالکیت از یک کاربر به کاربر دیگر» را ممکن می‌سازد.
ماینینگ بیت‌کوین کاربران شبکه بیت‌کوین، تراکنش‌ها را از طریق فرآیندی به نام ماینینگ (استخراج) تأیید می‌کنند؛ فرآیندی که برای اطمینان از انطباق تراکنش‌های جدید با تراکنش‌های گذشته طراحی شده است. این مکانیزم، اطمینان حاصل می‌کند که هیچ‌کس نمی‌تواند بیت‌کوینی را که ندارد یا قبلاً خرج کرده، دوباره خرج کند.
مزایا و معایب بیت کوین چیست؟ در ادامه با مزایا و معایب بیت کوین بیشتر آشنا می‌شویم:
مزایا غیرمتمرکز بودن : هیچ دولت یا بانک مرکزی کنترلی بر بیت‌کوین ندارد؛ این موضوع باعث استقلال کاربران می‌شود.
تراکنش‌های دست به دست: کاربران می‌توانند مستقیماً با یکدیگر تراکنش انجام دهند، بدون واسطه‌هایی مثل بانک‌ها یا شرکت‌های پرداخت.
امنیت بالا: استفاده از تکنیک رمزنگاری پیشرفته و فناوری بلاکچین، امنیت بالایی برای تراکنش‌ها فراهم کرده است.
شفافیت: تمام تراکنش‌ها در بلاکچین ثبت شده و برای همه قابل مشاهده هستند (ولی هویت کاربران پنهان می‌ماند).
کارمزد نسبتاً پایین (نسبت به سیستم‌های سنتی): انتقال پول توسط بیت کوین در سطح بین‌المللی معمولاً ارزان‌تر از روش‌های سنتی است.
دسترسی جهانی : هر فردی با دسترسی به اینترنت می‌تواند بیت‌کوین داشته باشد یا استفاده کند، حتی در کشورهایی با سیستم مالی ضعیف.
قابلیت مالکیت جزئی : می‌توان بخش کوچکی از یک بیت‌کوین (مثلاً 0.0001 BTC) را خرید و استفاده کرد.

معایب بیت‌کوین نوسان شدید قیمت: قیمت بیت‌کوین بسیار بی‌ثبات است و ممکن است در زمان کوتاهی کاهش یا افزایش چشمگیری داشته باشد.
استفاده محدود در پرداخت‌های واقعی : هنوز بسیاری از فروشگاه‌ها و خدمات، از بیت‌کوین به‌عنوان روش پرداخت، پشتیبانی نمی‌کنند.
قانون‌گذاری نامشخص : وضعیت قانونی بیت‌کوین در برخی کشورها مبهم یا حتی ممنوع است، و این موضوع ریسک‌های قانونی ایجاد می‌کند.
غیرقابل بازگشت بودن تراکنش‌ها: در صورت اشتباه در ارسال یا هک، بازیابی بیت‌کوین عملاً ممکن نیست.
مقیاس‌پذیری محدود : شبکه بیت‌کوین فعلاً تعداد محدودی تراکنش در ثانیه پردازش می‌کند که برای استفاده گسترده یک چالش است.
مصرف بالای انرژی : فرایند استخراج (ماینینگ) بیت‌کوین، به مقدار زیادی برق نیاز دارد و نگرانی‌های زیست‌محیطی ایجاد کرده است.
مناسب برای فعالیت‌های غیرقانونی : به دلیل ناشناس بودن، بیت‌کوین گاهی در معاملات غیرقانونی استفاده می‌شود که وجهه آن را تحت تأثیر قرار داده است. مقایسه بیت کوین و بیت کوین کش

بیت کوین کش (BCH) یک ارز دیجیتال است که در سال 2017 به‌عنوان یک نسخه جدید از بیت‌کوین ایجاد شد. هدف از ایجاد آن، حل برخی از مشکلات بیت‌کوین بود. پس می‌توان، بیت کوین کش را یک نسخه اصلاح‌شده از بیت‌کوین دانست که برای پردازش سریع‌تر تراکنش‌ها و کاهش کارمزدها طراحی شده است. این ارز دیجیتال، درست مانند بیت‌کوین از فناوری بلاکچین استفاده می‌کند اما تغییرات فنی مهمی در زیرساخت آن ایجاد شده است. در جدول زیر دقیق‌تر به تفاوت بیت کوین و بیت کوین کش پرداخته‌ایم:

بیت‌کوین (BTC)	بیت‌کوین کش (BCH)	ویژگی
هر 2016 بلاک. استفاده از الگوریتم تنظیم سختی	هر 6 بلاک. استفاده از الگوریتم اضطراری تنظیم سختی	تنظیم سختی استخراج
1 مگابایت	32 مگابایت	اندازه بلاک
دارد، به واسطه آپدیت تپروت	دارد. به‌صورت بومی پیاده‌سازی شده است	قابلیت قرارداد هوشمند
از طریق پلتفرم Omni Layer توکن صادر می‌کند	از طریق پروتکل بومی Simple Ledger Protocol (SLP) توکن صادر می‌کند	انتشار توکن
3 تا 7 تراکنش در ثانیه (TPS)	61 تا 200 تراکنش در ثانیه (TPS)	توان عملیاتی تراکنش‌ها

همانطور که در جدول مشاهده کردید، بیت‌کوین با اندازه بلاک 1 مگابایت، سرعت پایین‌تر در پردازش تراکنش‌ها و تمرکز بر امنیت، به‌عنوان ذخیره ارزش شناخته می‌شود. در مقابل، بیت‌کوین کش با اندازه بلاک بزرگ‌تر 32 مگابایتی و توان پردازشی بالاتر، برای انجام پرداخت‌های سریع‌تر و ارزان‌تر طراحی شده است.
جمع بندی در این مقاله، به معرفی ارز دیجیتال بیت کوین (BTC) پرداختیم و با مزایا و معایب آن و نحوه کارکردش آشنا شدیم. همچنین در انتهای مطلب به مقایسه بیت‌کوین و بیت‌کوین کش (BCH) پرداختیم؛ دو ارز دیجیتال که هرچند از ریشه‌ای مشترک برخاسته‌اند، اما مسیرهایی متفاوت را برای حل چالش‌های مقیاس‌پذیری و کارایی انتخاب کرده‌اند. حال شما به ما بگویید که کدام رمزارز را برای خرید و سرمایه‌گذاری ترجیح می‌دهید؟
+
الان بخر، بعداً پرداخت کن(BNPL): آزادی مصرف یا دام بدهی‌های پنهان؟ نقدی بر عملکرد دولت و رسانه‌ها در فاجعه بندرعباس گاف‌های پرهزینه رسانه ملی؛ تشدید اختلافات داخلی و تنش در روابط خارجی چالش های آبرو داری از ایران و ایرانی در واتیکان آیا بابک زنجانی می‌تواند یک الگو باشد؟