سرشماری سراسری پستانداران شاخص مازندران با رویکرد علمی

پیام مازند - برای نخستین‌بار سرشماری سراسری پستانداران شاخص مازندران با رویکرد علمی و مشارکتی انجام شد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مازندران ؛ مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران، از اجرای برنامه سرشماری پستانداران شاخص استان برای نخستین‌بار با کیفیت، گستره و رویکردی متفاوت در روز‌های دوم و سوم دی‌ماه ۱۴۰۴ در سطح استان خبر داد.
محمدرضا کنعانی، افزود: در این سرشماری سراسری که با تمرکز بر گونه‌های قوچ و میش وحشی و کل و بز وحشی و در چارچوب برنامه جامع پایش و ارزیابی تنوع زیستی استان انجام شد، برای نخستین‌بار ۵۰ مسیر ثابت و مشخص سرشماری در زیستگاه‌های کوهستانی و مرتعی استان احصا و مبنای اجرای عملیات میدانی قرار گرفت. 
او ادامه داد: این مسیر‌ها پس از بررسی‌های کارشناسی و با اتکا به تجربیات میدانی محیط‌بانان، به‌عنوان زیستگاه‌های اولویت‌دار گونه‌های هدف انتخاب شدند و سرشماری به‌صورت نظام‌مند، مسیرمحور و قابل تکرار دقیقاً در همین مسیر‌ها انجام شد.
محمدرضا کنعانی با بیان اینکه این سرشماری برای اولین‌بار بر اساس مسیر‌های ثابت احصاشده انجام گرفت، گفت: این سرشماری برای نخستین‌بار با همکاری مستقیم دانشگاه تربیت مدرس واحد نور اجرا شد و برای نخستین‌بار نیز مشارکت فعالان محیط زیست، دانشجویان و جوامع محلی به‌صورت سازمان‌یافته و هدفمند در این مقیاس شکل گرفت.
وی افزود: همچنین این برنامه برای نخستین‌بار به‌صورت سراسری و همزمان در یک بازه زمانی مشخص در کل استان اجرا شد تا خطا‌های ناشی از جابجایی گله‌ها و تفاوت زمانی سرشماری به حداقل برسد و داده‌های حاصل از دقت و قابلیت اتکای بالاتری برخوردار باشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: در این عملیات میدانی سراسری، ۵۰ گروه سرشماری متشکل از محیط‌بانان، همیاران باتجربه، دانشجویان، فعالان محیط زیست و جوامع محلی آموزش‌دیده مشارکت داشتند. 
کنعانی افزود: در هر گروه، یک محیط‌بان به‌عنوان سرگروه مسئولیت هدایت عملیات، ثبت داده‌های میدانی و مدیریت ایمنی مسیر را بر عهده داشت و میانگین تعداد اعضای هر گروه حدود چهار نفر گزارش شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به اقدامات پیش از اجرای عملیات اظهار داشت: پیش از آغاز سرشماری، برای نخستین‌بار کارگاه آموزشی و جلسه هماهنگی با همکاری دانشگاه تربیت مدرس – واحد نور برگزار شد که در آن اصول و روش‌های استاندارد سرشماری پستانداران، شناسایی گونه‌های هدف، نحوه پیمایش مسیر‌های ثابت، ثبت داده‌های میدانی و ملاحظات ایمنی به شرکت‌کنندگان آموزش داده شد.
او با بیان اینکه حضور اساتید دانشگاه و کارشناسان تخصصی حیات‌وحش نقش مهمی در ارتقای کیفیت علمی و یکسان‌سازی روش‌های اجرایی داشت، ادامه داد: اجرای سرشماری به‌صورت همزمان در سطح استان و در شرایط جوی پایدار، با دمای متغیر بین منفی ۱۰ تا مثبت ۳ درجه سانتی‌گراد، امکان اجرای ایمن و مؤثر پیمایش‌ها را در اغلب مسیر‌ها فراهم کرد.
کنعانی اعلام کرد: داده‌های حاصل از این سرشماری به‌عنوان داده‌های پایه و مرجع در بانک اطلاعاتی طرح ثبت شده و تحلیل علمی آنها، شامل کنترل کیفیت داده‌ها، تحلیل‌های آماری و تفسیر اکولوژیکی نتایج، در مرحله بعدی و با همکاری دانشگاه تربیت مدرس انجام خواهد شد. 
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه نتایج نهایی نیز در قالب گزارش تحلیلی مستقل و متناسب با استاندارد‌های علمی و مدیریتی ارائه می‌شود، خاطرنشان کرد: این گزارش اولیه صرفاً به تشریح فرآیند طراحی، اجرا و ویژگی‌های متمایز سرشماری گونه‌های قوچ و میش وحشی و کل و بز وحشی اختصاص دارد و سرشماری سایر پستانداران شاخص استان از جمله مرال و گونه‌های پنهان‌زی نظیر شوکا، خرس قهوه‌ای و پلنگ ایرانی، با توجه به ویژگی‌های زیستی خاص و نیاز به روش‌ها و زمان‌بندی‌های متفاوت، در قالب برنامه‌های مستقل و مرحله‌ای و با تداوم همکاری دانشگاه، جوامع محلی و فعالان محیط زیست، در طول سال و سال‌های آتی اجرا خواهد شد.